Rocznica krwawego odwetu

mk

publikacja 03.02.2014 07:00

W Niepołomicach wspominano egzekucję z 1944 roku.

Rocznica krwawego odwetu W uroczystościach wzięli udział także żołnierze kompanii honorowej Wojska Polskiego Miłosz Kluba /GN

Według zapisów w niepołomickiej kronice parafialnej, 29 stycznia 1944 roku żołnierze Armii Krajowej dokonali nieudanego zamachu na generalnego gubernatora Hansa Franka podróżującego pociągiem z Krakowa do Lwowa.

"Dnia 29 stycznia 1944 r. w sobotę o godzinie 23.10 pomiędzy Staniątkami a Szarowem, koło stawu w Puszczy Niepołomickiej, wykonany został zamach na gen. gubernatora Franka w czasie okupacji hitlerowskiej. Zamach na pociąg, w którym jechał Frank wykonała Armia Krajowa – AK – okręgu krakowskiego, zwana »Kedyw«. Kierownikiem zamachu był Nusakiewicz Ryszard, zamieszkały w Krakowie, pseudonim »Powolny«. Było to w 4. rocznicę istnienia tzw. Generalnego Gubernatorstwa. Generał Frank jechał pociągiem do Lwowa. Mina uszkodziła szyny, pociąg wykoleił się z toru, wagony targały progi kolejowe. Niestety po krótkiej przerwie pociąg z kilkoma wagonami odjechał do Lwowa. Niemcy ściągnęli posiłki żandarmerii niemieckiej z Krakowa i Bochni, ale sprawców zamachu nie dosięgli" – relacjonował w kronice ks. Andrzej Fidelus, najpierw wikary, a później proboszcz w Niepołomicach.

W odwecie za próbę zamachu, 2 lutego 1944 roku, obok wiaduktu kolejowego w Podłężu, przy drodze łączącej Niepołomice z Wieliczką, hitlerowcy rozstrzelali 50 osób przywiezionych samochodami ciężarowymi z krakowskich więzień.

W 70. rocznicę tych wydarzeń władze gminy oraz mieszkańcy zebrali się przy upamiętniającym egzekucję pomnikiem. Po apelu poległych oraz salwie honorowej odczytano uchwałę Rady Miasta i Gminy Niepołomice, nadającą powstałemu niedawno tuż obok pomnika skrzyżowaniu nazwę "Ronda Ofiar 2 Lutego 1944 Roku". Historię zamachu i egzekucji przypomniano, odczytując fragment kroniki parafialnej.

W spisanej w 21. rocznicę zamachu notatce, ks. A. Fidelus pisze, że przywiezionym z Krakowa więźniom skrępowano ręce drutem kolczastym. Egzekucje zaś wykonano strzelając klęczącym w szosie Polakom w tył głowy. Do załadunku ciał z powrotem na samochody przymuszono kilku mieszkańców okolicy. Wszystko działo się około godz. 15.

Dalej kapłan opisuje Mszę św. w Niepołomicach o godz. 17, w której tego dnia wzięły udział wyjątkowe tłumy – ludzie wypełniali kościół i plac przykościelny, a niektórzy stali aż na miejskim rynku.

"Gdy pod koniec nabożeństwa ksiądz wikary Andrzej Fidelus odmawiał przed ołtarzem akt poświęcenia Niepokalanemu Sercu Maryi i z naciskiem wymawiał słowa: »niech Cię wzruszy tyle bólu, tyle ucisku ojców i matek, małżonków, braci i niewinnych dzieci, tyle ciał rozszarpanych w okrutnej rzezi, tyle serc umęczonych i konających« - kościół i przed kościołem nastał istny szloch i płacz i jęk – chyba nie było nikogo, który by nie płakał – sam ksiądz wikary zalał się łzami – i długo nie mógł dalej kontynuować zaczętej modlitwy. Po skończonym nabożeństwie wierni w skupieni wracali do domów z gromnicami, przekonani, że ta krew niewinnych ludzi musi sprowadzić karę i klęskę na oprawców hitlerowskich" –wspomina kapłan.