Awangarda niezmiennie aktualna

Bogdan Gancarz Bogdan Gancarz

publikacja 09.03.2017 16:44

84 prace wybitnych artystów sztuki nowoczesnej można oglądać na wystawie w krakowskim Muzeum Narodowym. Niektóre z nich nie były pokazywane w Polsce do tej pory.

Awangarda niezmiennie aktualna Egipski koń na współczesnym gobelinie Williama Kentridge'a z RPA nawiązuje do sztuki awangardowej z I poł. XX w. Bogdan Gancarz /Foto Gość

- To awangardowi artyści, działający w I połowie XX wieku, zmienili nie tylko nasze malarstwo, fotografię i inne sztuki wizualne, ale też współtworzyli współczesne koncepcje mieszkania, wpływali na kształt przestrzeni publicznej, definiowali na nowo rolę artysty. Konfrontacja awangardowych dzieł powstałych w tamtym okresie z pracami współczesnymi pokazuje, że awangarda jest niezmiennie aktualna - powiedział prof. Andrzej Szczerski, wicedyrektor MNK, współkurator wystawy "Potęga awangardy".

Ekspozycja krakowska jest uzupełnioną wersją wystawy, która w ub. roku odbyła się w Centre for Fine Arts BOZAR w Brukseli. - Staraliśmy się tam pokazać ciągłość sztuki inspirowanej awangardą. Prosiliśmy artystów współczesnych o wskazanie dzieła awangardowego, które było dla nich ważne, było dla nich inspiracją - powiedział dr Ulrich Bischoff, kurator wystawy brukselskiej.

Ekspozycję "Potęga awangardy" przygotowano z okazji stulecia tego ruchu w Polsce.

- 4 listopada 1917 r. w krakowskim Pałacu Sztuki odbyła się wystawa dzieł tzw. formistów, uznawanych za pierwsze polskie ugrupowanie awangardowe. W nowoczesnej formie, nawiązującej do ważnych awangardowych nurtów w sztuce: kubizmu i ekspresjonizmu, wskazywali oni, że można łączyć tradycję narodową z nowoczesnymi formami wyrazu artystycznego. Potem pojawiały się też u nas nurty, np. konstruktywizm, gdzie nowoczesność była ujmowana uniwersalnie - powiedział prof. Szczerski.

40 obrazów, rzeźb, rysunków, projektów architektonicznych i modniarskich, fotomontaży polskich twórców, m.in. Katarzyny Kobro, Władysława Strzemińskiego, Marii Jaremy, Janusza Marii Brzeskiego, Leona Chwistka czy Janiny Dłuskiej, skonfrontowano z dziełami m.in. rzeźbiarza Aleksandra Archipienki oraz malarzy Pieta Mondriana, Juana Grisa, Kazimierza Malewicza, Fernanda Lègera czy Edwarda Muncha. Duże wrażenie robią dwa monumentalne dzieła artystów współczesnych nawiązujących do tradycji awangardy: wykonany w 2008 r. gobelin "Egyptus Inferior" Williama Kentridge’a z Południowej Afryki, przedstawiający sylwetkę konia nałożoną na mapę dawnego Egiptu, i namalowany w 2014 r. obraz "Stok" Irlandczyka Seana Scully’ego, składający się z wielobarwnych poziomych pasów.

Wystawę „Potęga awangardy", która jest częścią Roku Awangardy, obchodzonego w 2017 r. pod patronatem prezydenta RP Andrzeja Dudy, można oglądać od 10 marca do 28 maja w Kamienicy Szołayskich im. Feliksa Jasieńskiego - oddziale MNK (pl. Szczepański 9).