Kobiety niepodległe

Bogdan Gancarz Bogdan Gancarz

publikacja 08.03.2018 20:09

Nie obyła się bez nich walka o niepodległość i jej utrzymanie. W krakowskim Muzeum Armii Krajowej zorganizowano wystawę o kobietach - uczestniczkach zmagań niepodległościowych.

Kobiety niepodległe W 1919 r. Lwowa bronił m.in. oddział Ochotniczej Legii Kobiet Materiały prasowe

- W czasie I wojny światowej wiele kobiet włączyło się do walki o niepodległość. Po jej odzyskaniu brały udział w zbrojnych zmaganiach o jej utrzymanie. Były kurierkami, sanitariuszkami, walczyły także z bronią w ręku. Sylwetki niektórych z nich przedstawiamy na naszej - powiedziała Izabela Cisek, kuratorka wystawy "Piękna Niepodległa", którą od jutra można będzie oglądać w Muzeum AK (ul. Wita Stwosza 12).

Dzielne kobiety zaangażowały się po zakończeniu działań zbrojnych w rozmaite sfery życia odrodzonej ojczyzny. Po wybuchu wojny w 1939 r. znów stanęły do służby. Przypłacały to śmiercią, więzieniem i wygnaniem.

Krakowska wystawa, zorganizowana w roku setnej rocznicy odzyskania niepodległości przypomina m.in. postacie Aleksandry Zagórskiej (1884-1965), kurierki I Brygady Legionów, uczestniczki walk o Lwów w 1918 r. na czele Ochotniczej Legii Kobiet, mamy Jurka Bitschana, który w wieku 14 lat zginął w obronie Lwowa, Zofii Zawiszanki (1889-1971), kurierki i wywiadowczyni I Kompanii Kadrowej Strzelców, Wandy Gertz ( 1896-1958), legionistki służącej w szeregach w męskim przebraniu pod nazwiskiem "Kazimierz Żuchowicz", w czasie II wojny światowej żołnierz AK, komendantka oddziału "Dysk" (Dywersja i Sabotaż Kobiet), Stanisławy Paleolog (1892-1968), żołnierza Polskiej Organizacji Wojskowej, Ochotniczej Ligi Kobiet i Armii Krajowej, komisarza Policji Państwowej, Olgi Staweckiej (1896-1933), żołnierza Legionów, oficera i komendanta Ochotniczej Legii Kobiet, uczestniczki III Powstania Śląskiego, następnie zakonnicy - serafitki, Marii Epstein (1875-1947, pielęgniarki pełniącej w czasie I wojny światowej służbę w szpitalach, gdzie leczyli się m.in. żołnierze polscy, następnie zakonnicy - dominikanki; wreszcie Elżbiety Zawackiej "Zo" (1909-2009), obrończyni Lwowa w 1939 r., żołnierza Armii Krajowej, kuriera do naczelnego Wodza w Londynie, „cichociemnej” zrzuconej na spadochronie z powrotem do kraju, po wojnie żołnierza podziemia niepodległościowego, profesora uczelni wyższych, awansowanej pod koniec życia do stopnia generała brygady Wojska Polskiego. Biografie wielu z nich opisał ciekawie w swej książce "Dziewczęta w maciejówkach" Stanisław M. Jankowski, krakowski historyk i publicysta.

- Chcieliśmy, by wystawa łączyła pokaz fotografii, dokumentów i pamiątek z atrakcyjna aranżacją. Dlatego można m.in. zajrzeć za parawan szpitala polowego i zobaczyć pokój-garderobę konspiratorki niepodległościowej - powiedziała kuratorka wystawy.

Ekspozycję "Piękna Niepodległa" można będzie oglądać w Muzeum AK do 31 grudnia 2018 r.