Nagroda dla kazimierzanina

Bogdan Gancarz Bogdan Gancarz

publikacja 10.04.2024 11:54

W trakcie walnego zgromadzenia Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa 9 kwietnia prestiżową Nagrodę im. Klemensa Bąkowskiego, przyznawaną za zasługi w pracy naukowej i działania na rzecz Krakowa, otrzymał prof. Bogusław Krasnowolski, historyk sztuki i historyk.

Nagroda dla kazimierzanina - Dwukulturowość Kazimierza mnie fascynowała i dawała rozpęd dla pracy naukowej i popularyzacji - mówił prof. Bogusław Krasnowolski. Grzegorz Kozakiewicz

Przyznano ją "w uznaniu szczególnych zasług na niwie ochrony i konserwacji zabytków Krakowa". Nagrodę wręczyli laureatowi w Sali Miedzianej Pałacu Krzysztofory - głównej siedziby Muzeum Krakowa - prof. Jacek Majchrowski, prezydent Krakowa fundującego finansową część nagrody, i prof. Jacek Purchla, prezes TMHiZK. Prezes towarzystwa wspomniał, że nagroda to nie tylko 10 tys. zł i dyplom, ale i statuetka wykonana przez artystę rzeźbiarza prof. Czesława Dźwigaja.

Laudację na cześć laureata wygłosił dr Zbigniew Beiersdorf. Przypomniał, że urodzony w 1943 r. prof. Krasnowolski jest absolwentem Uniwersytetu Jagiellońskiego, wybitnym specjalistą z zakresu historii architektury i urbanistyki oraz konserwacji zabytków i doktryny konserwatorskiej. Przez szereg lat był jako wykładowca związany z krakowskimi uczelniami wyższymi: Uniwersytetem Pedagogicznym, Uniwersytetem Papieskim Jana Pawła II i Akademią Sztuk Pięknych. - Jest autorem 10 książek i ponad 200 artykułów naukowych i rozdziałów w pracach zbiorowych. Od 1990 r. jest wiceprzewodniczącym Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. Pełni tam także ważną funkcję przewodniczącego Komisji Oceny i Realizacji. Jest również wieloletnim członkiem TMHiZK, biorącym czynny udział w pracach jego wydziału i jego Komisji Konserwatorskiej - wyliczał.

Wskazał, że przedmiotem szczególnych zainteresowań badawczych jest krakowski Kazimierz. Ich rezultatem jest m.in. monumentalne studium historyczno-urbanistyczne "Kazimierz ze Stradomiem i Łąką św. Sebastiana" oraz szereg pionierskich prac publikowanych w ramach "Biblioteki Krakowskiej" oraz na łamach "Rocznika Krakowskiego", "Krzysztoforów" i "Encyklopedii Krakowa", m.in. książki "Ulice i place krakowskiego Kazimierza" i "Krakowski Kazimierz. Historia i kultura".  Ta ostatnia publikacja podsumowuje kazimierskie badania profesora. Jego dorobek naukowy obejmuje jednak cały Kraków i Małopolskę. - Pasji i zawodowej wrażliwości, a także obywatelskiej postawie pana profesora Kraków zawdzięcza jego zaangażowanie się w obronę przeciwko zagrożeniom miasta, jego dziedzictwa zabytkowego i życia mieszkańców na skutek kryzysu ekologicznego w latach 80. ubiegłego stulecia. Kontynuował tę aktywność jako radny w kilku kadencjach odnowionego w 1990 r. samorządu - wspomniał Z. Beiersdorf.

Laureat nagrody opowiadał zaś o swoich kazimierskich fascynacjach. - Jestem od urodzenia związany z krakowskim Kazimierzem. Tadeusz Chrzanowski, którego uważam za swojego mistrza i nauczyciela, mówił o mnie, że nie jestem krakowianinem, tylko kazimierzaninem - powiedział prof. Krasnowolski. - Badania nad Kazimierzem, kościołem św. Katarzyny, później także Skałką zainaugurowała jeszcze przed wojną moja śp. matka. Urodziłem się na Kazimierzu w czasie okupacji hitlerowskiej w mieszkaniu, którego poprzednimi lokatorami byli Żydzi. Moi dziadkowie, potem moi rodzice, potem ja z żoną zawsze pielęgnowaliśmy ślady po [żydowskich] mezuzach w naszym mieszkaniu. Później miałem przyjemność pracować po studiach w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa, w Oddziale Dziejów i Kultury Żydów. Dwukulturowość Kazimierza mnie fascynowała i dawała rozpęd dla pracy naukowej i popularyzacji. Miałem zaszczyt i przyjemność poznać bliżej przedwojennego mieszkańca Kazimierza, bł. Rafaela Scharfa, który w sposób - moim zdaniem - genialny, w jednym zdaniu, ujął fenomen Kazimierza: "Czy jest drugie takie miejsce na świecie, gdzie się nasze losy splatały, gdzie ulica Bożego Ciała krzyżuje się z ulicą Rabina Meiselsa, a św. Sebastiana z Berka Joselewicza?" - dodał laureat nagrody.

Wyróżnienie przyznaje od 1995 r. wydział (odpowiednik Zarządu Głównego) istniejącego od 128 lat Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa za zasługi naukowe i działania na rzecz królewskiego miasta. Jej patron K. Bąkowski (1860-1938) był adwokatem, w 1896 r. współzałożycielem TMHiZK, któremu zapisał w testamencie Kamienicę Krauzowską przy ul. św. Jana 12. Był autorem licznych publikacji poświęconych przeszłości Krakowa. Nagrodę otrzymali do tej pory m.in. bp Grzegorz Ryś, prof. Jan Ostrowski, prof. Andrzej Chwalba, Amelia Dunin, Marek Sosenko, prof. Aleksander Skotnicki i ks. Dariusz Raś.