Krzyże za dzielną postawę

Są wśród nich m.in.  działacze podziemnej „Solidarności”, Niezależnego Stowarzyszenia Studentów, internowani, członkowie niepodległościowej Armii Wyzwolenia.

Odznaczenia wręczył w budynku Muzeum Archeologicznego dr Łukasz Kamiński, prezes Instytutu Pamięci Narodowej.

- Oba odznaczenia które dziś wręczamy, wywodzą się z II Rzeczypospolitej. Order Odrodzenia Polski został bowiem ustanowiony w 1921 r., Krzyż Wolności i Solidarności ustanowiony w 2010, nawiązuje zaś wprost, także w formie, do przedwojennego Krzyża Niepodległości, również wznowionego w 2010 r. Dodam jeszcze, że inicjatywa ustnowienia i wznowienia tych odznaczeń narodziła się 5 lat temu w Krakowie - powiedział Ł. Kamiński.

- Odznaczenia państwowe można dostać z różnych powodów. Krzyż Wolności i Solidarności otrzymuje się jednak z powodów szczególnych, za działalność i dzielną postawę, za którą płaciło się wysoką cenę. To powód do chluby - dodał prezes IPN.

Krzyże Kawalerskie Orderu Odrodzenia Polski otrzymali: Czesław Boruta, Henryk Brancewicz, Michał Garapich, Roman Kosiba, Eugeniusz Myszor. Czesław Boruta i Eugeniusz Myszor, 27 kwietnia 1960 r. bronili krzyża w Nowej Hucie. Po aresztowaniu przez milicję byli więzieni przez kilka miesięcy.

Krzyżami Wolności i Solidarności uhonorowano: Andrzeja Belskiego, Krystynę Chmiel, Jerzego Donimirskiego, Annę Galus, Stanisława Gawła, Ryszarda Janeczka, Zbigniewa Kędrę, Józefa Kisielowskiego, Władysława Komorka, Krzysztofa Krasińskiego, Marka Krzemińskiego, Edwarda Malca, o. Dominika Orczykowskiego, Adama Polaka, Feliksa Rosenstraucha, Krzysztofa Sajbotha, Rafała Stósa, Józefa Tuptę, Tomasza Tylkę, Helenę Wesołowską i Leszka Zielińskiego.

Ojca Orczykowskiego, kapucyna związanego przez wiele lat z Krakowem, harcerza, uhonorowano m.in. za wspieranie duchowe niezależnych ośrodków harcerskich w okresie PRL. Józef Kisielowski,  Krzysztof Krasiński i Adam Polak, zostali wyróżnieni zaś za swą działalność w działającej na terenie Krakowa w latach 1967-1970, tajnej organizacji niepodległościowej Armia Wyzwolenia, zrzeszającej uczniów szkół podstawowych i średnich.

- Dobrze, że przypomina się o członkach Armii Wyzwolenia. Gdy byli represjonowani, mieli zaledwie kilkanaście lat, potem zaś ich działalność poszła w zapomnienie. Ruch niepodległościowy i opozycyjny pod koniec lat 60. był zaś na tyle slaby, iż jego członkowie nie mogli organizować tak silnej presji w obronie represjonowanych jak stało się to w latach 80. ub. wieku - powiedział Jan Jarosz, nauczyciel historii, b. członek Armii Wyzwolenia, przewodniczący Porozumienia Organizacji Kombatanckich i Niepodległościowych w Krakowie.

- Traktuję ten krzyż jako wyróżnienie nie tylko dla mnie, lecz także dla rzeszy bezimiennych uczestników strajków studenckich, działaczy niezależnych organizacji studenckich z lat 80., dzisiaj często zapomnianych i żyjących w biedzie - powiedział Jerzy Donimirski, znany krakowski przedsiębiorca i dobroczyńca, kawaler maltański, uczestnik strajku studenckiego na Politechnice Krakowskiej, po wprowadzeniu stanu wojennego internowany do listopada 1982 r.