Nowy numer 13/2024 Archiwum

Wesoły cmentarz - na Pęksowym Brzyzku

Nad szemrzącym potokiem spoczywa plejada gwiazd i zarazem prości ludzie, górale i przyjezdni, zasłużeni i nieznani.

Dla Agaty Nowakowskiej-Wolak cmentarz na Pęksowym Brzyzku to miejsce magiczne. – Ludzi tam spoczywających połączyło jedno. Tatry i  skalna ziemia – mówi A. Wolska, do niedawna prezes zakopiańskiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. A. Nowakowska Wolak jest także kierownikiem Działu Konserwacji Zabytków w Muzeum Tatrzańskim. Z racji zawodu już ponad 20 lat zajmuje się z mężem renowacją nagrobków na cmentarzu na Pęksowym Brzyzku. Bardzo dobrze pamięta swoją pierwszą pracę.

– W 1989 r. konserwowaliśmy Pomnik Ofiar Demonstracji Patriotycznych z 1861 r. Ten monument stoi prawie na środku cmentarza. Był wykonany ze składek społecznych przez zakopiańczyka – absolwenta C.K., Szkoły Przemysłu Drzewnego - Andrzeja Gewonta w 1893 r.

Specyfiką tej podhalańskiej nekropolii są nagrobki drewniane.  Przybierają często postać przydrożnych kapliczek z charakterystyczną postacią Jezusa Frasobliwego. Jest tu wiele obelisków drewnianych. Są to prace uczniów Liceum Kenara, wykonane nierzadko pod kierunkiem Władysława Hasiora. Cmentarz zdobią też krzyże projektu Karola Stryjeńskiego, a także dojrzałe, ekspresyjne  prace Antoniego Rząsy i Kenara,  oraz współczesnych znanych rzeźbiarzy: np. Karola Gąsienicy Szostaka, czy Andrzeja Mrowcy.

Są tu też skromne, wiejskie nagrobki kamienne oraz rzeźbiarskie pomniki z kamiennymi krzyżami lub aniołami na skale. To wszystko przeplata się z żelaznymi krzyżami i ogrodzeniami oraz nową metaloplastyką, ozdobioną malowanymi witrażami lub obrazkami na szkle. – Czyni ten cmentarz różnorodnym, kolorowym i wyjątkowym, żeby nie powiedzieć – wesołym – mówi A. Wolak.

Co roku 1 listopada Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego wraz z członkami podhalańskiego oddziału Towarzystwa Opieki nad Zabytkami organizuje na zakopiańskiej nekropolii kwesty na rzecz odnowy zabytkowych nagrobków.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..
Dyskusja zakończona.

Ze względów bezpieczeństwa, kiedy korzystasz z możliwości napisania komentarza lub dodania intencji, w logach systemowych zapisuje się Twoje IP. Mają do niego dostęp wyłącznie uprawnieni administratorzy systemu. Administratorem Twoich danych jest Instytut Gość Media, z siedzibą w Katowicach 40-042, ul. Wita Stwosza 11. Szanujemy Twoje dane i chronimy je. Szczegółowe informacje na ten temat oraz i prawa, jakie Ci przysługują, opisaliśmy w Polityce prywatności.

Najnowszy numer

Nowy numer 13/2024

31 marca 2024

Świadkowie życia

Człowiek się czasami musi otrząsnąć, dostać po głowie obuchem, żeby się obudzić.

Więcej w Artykuł

Tylko w Gościu