Z Krakowa na listę UNESCO
Przechowywany w zbiorach Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej akt Unii Krewskiej z 14 sierpnia 1385 r. został wpisany na Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata. Zostanie zaprezentowany 4 listopada w Warszawie, w Pałacu Prezydenckim.
W tegorocznej, 2. edycji na listę zostało wpisanych 10 obiektów z polskich archiwów i bibliotek.
- Na prezentację w Warszawie nie zabierzemy jednak oryginału tego dokumentu, lecz bardzo dobrze wykonaną kopię faksymilową - wyjaśnił ks. prof. Jacek Urban, dyrektor archiwum kapitulnego na Wawelu.
Oryginał aktu został niedawno zaprezentowany podczas III Forum Dyrektorów Archiwów Diecezjalnych.
- Akt krewski został spisany na niewielkim kawałku pergaminu o wymiarach 33 na 22 cm. Został wystawiony przez Wielkiego Księcia Litewskiego Jagiełłę w Krewie 14 sierpnia 1385 r. Rozpoczyna serię aktów unii polsko-litewskiej. Dokument dotyczy warunków planowanego małżeństwa między Jadwigą, królem Polski, a Jagiełłą. Pergamin dokumentu jest średniej grubości, niestarannie wyprawiony, co dawało się we znaki pisarzowi, ponieważ inkaust rozlewał mu się kilka razy na dokumencie po umoczeniu pióra. Pismo aktu jest drobne, wyrobione, z licznymi skrótami. Odstępy między wierszami są niewielkie. Zwiększają się w połowie, kiedy pisarz zorientował się, że wystarczy mu pergaminu na napisanie całości. Zmęczenie ręki skryby uczyniło to pismo w drugiej części mniej starannym. Widać, że dokument był pisany w pośpiechu. Daleko mu do staranności. Pisarzem był bez wątpienia duchowny, być może wykształcony w polskiej kancelarii królewskiej, który przybył do Krewa z posłami polskimi - poinformował ks. prof. Urban.
- Po raz pierwszy dokument opublikował w 1837 r. krakowski badacz prof. Michał Wiszniewski. Wówczas jeszcze wisiały przy tym dokumencie 3 spośród 5 pieczęci, którymi pierwotnie był opatrzony. Były to pieczęcie książąt litewskich Witolda, Korybuta i Lingwena, które Wiszniewski opublikował w formie przerysu - dodał dyrektor archiwum.
Program UNESCO Pamięć Świata powstał w 1992 roku, by zapewnić długotrwałą ochronę dziedzictwa dokumentacyjnego i upowszechnić dostęp do niego. Na Międzynarodowej Liście Pamięci Świata znalazło się 14 obiektów reprezentujących dziedzictwo polskie. W 2014 r. po raz pierwszy wpisano 11 dokumentów na Krajową Listę Pamięci Świata. Znalazły się tam m.in. dokumenty przechowywane w Krakowie: dokument lokacyjny miasta Krakowa z 1257 r., rękopis księgi Jana Długosza "Banderia Prutenorum" z 1448 r. i opis żup bocheńskich i wielickich.
Czytaj także:
