Kraków. Muzeum Wyspiańskiego na jubileusz

Budynek muzeum ma stanąć obok Gmachu Głównego MNK i będzie częścią kwartału muzealnego obejmującego także budynek dawnego hotelu Cracovia, gdzie znajdzie się Galeria Architektury i Dizajnu oraz biura i magazyny. - Muzeum Wyspiańskiego będzie wszechstronnie pokazywało jego twórczość, nie tylko plastyczną. Ma być ono w założeniu centrum badań także nad twórczością poetycką i teatralną tego genialnego, najwybitniejszego polskiego artysty początku XX wieku -  stwierdził  prof. Andrzej Betlej, dyrektor MNK.

Pierwszą nagrodę w konkursie na budynek muzeum uzyskała praca architektów z wrocławskiej firmy Heinle, Wischer und Partner Architekci. Głównymi autorami projektu są: Edzard Schultz i Anna Stryszowska, współautorami zaś: Katarzyna Skowronek, Marta Wróblewska, Łukasz Umiński, Łukasz Kaczmarek i Melina Haures. Nagrodzono ich m.in. za "udaną kompozycję dwóch przesuniętych względem siebie podłużnych bloków tworzących bardzo dobre relacje z gmachem głównym Muzeum Narodowego i kreujących atrakcyjną przestrzeń placu wejściowego". Doceniono także "czytelną i powściągliwą formę projektu".

MNK ma w swych zbiorach największą, liczącą ponad tysiąc obiektów kolekcję dzieł Wyspiańskiego. Znajdą się one w projektowanym muzeum, którego budowa może potrwać ok. 5 lat. Powierzchnia wystawiennicza zajmie ok. tys. m kw spośród ok. 6 tys. m kw. całkowitej powierzchni placówki.

MNK działa zaś od 140 lat. Decyzję o jego powołaniu podjęła 7 października 1879 r. Rada Miasta Krakowa. Zaczątkiem zbiorów był podarowany kilka dni wcześniej przez Henryka Siemiradzkiego obraz "Pochodnie Nerona". Teraz w zbiorach 12 oddziałów placówki jest blisko milion eksponatów udostępnianych i konserwowanych w nowoczesny sposób.

Zaczynano od ekspozycji w  Sukiennicach. - Teraz muzeum ma zaś do dyspozycji 18  budynków. Prócz Sukiennic, gdzie znajduje się Galeria Sztuki Polskiej XIX w., to m.in. budowany od 1934 do 1989 r. Gmach Główny przy al. 3 Maja, gdzie prezentujemy militaria, rzemiosło artystyczne i sztukę polską XX wieku oraz wystawy czasowe, Muzeum Czapskich przy ul Piłsudskiego mieszczący obecnie  Centrum Numizmatyki Polskiej, a także stojący obok Pawilon Józefa Czapskiego, Dom Jana Matejki przy ul. Floriańskiej, Dom Józefa Mehoffera przy ul. Krupniczej, Kamienica Szołayskich im. Feliksa Jasieńskiego przy pl. Szczepańskim,  Muzeum Czartoryskich przy ul. św. Jana i Pijarskiej w tym Pałac i Arsenał, Biblioteka Czartoryskich przy ul. św. Marka, Pałac Biskupa Erazma Ciołka przy ul. Kanoniczej mieszczący zbiory sztuki staropolskiej, Europeum przy pl. Sikorskiego, gdzie wystawiamy m.in. kolekcję sztuki europejskiej, wreszcie budynek dawnego Hotelu Cracovia przy ul. Focha. Dodam, że jeden budynek znajduje się poza Krakowem. To  Muzeum Karola Szymanowskiego w zakopiańskiej willi "Atma" - wylicza dyr. Betlej.

Najlepszym prezentem na jubileusz jest uruchomiony niedawno portal, gdzie umieszczono wykonane w dużej rozdzielczości fotografie cyfrowe 130 tys. obiektów ze zbiorów MNK.  Każdy użytkownik komputera może je nie tylko ściągnąć za darmo (są pod adresem: zbiory.mnk.pl), ale i darmowo wykorzystywać, także w celach komercyjnych. Prócz "Damy z gronostajem" Leonarda da Vinci i "Krajobrazu z miłosiernym Samarytaninem" Rembrandta van Rijna, w tym portalu jest i rozbuchana "Czwórka" Józefa Chełmońskiego, "Hołd Pruski" i "Kościuszko pod Racławicami" Jana Matejki, oszałamiające obrazy Stanisława Witkiewicza, m.in. "Noc ukraińska", "Wiatr halny" i "Jezioro z nenufarami", średniowieczny obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem i świętymi: Mikołajem i Stanisławem z kościoła w Bejscach, fotografie legionowe Stanisława Janowskiego  a także inne obrazy, rzeźby, grafiki, fotografie, pamiątki po wielkich Polakach, stare książki i rękopisy, jak również witraże i… kostiumy kąpielowe sprzed 50 lat (przykład wzornictwa).

- Pokazaliśmy tam ok. 15 proc. wszystkich naszych zbiorów. Jest tam zarówno katalog z wyszukiwarką, jak i galerie specjalne, m.in. z dziełami Matejki, Wyspiańskiego  i Boznańskiej oraz przykładami skarbów Muzeum Czartoryskich i galerii sztuki staropolskiej w Pałacu Biskupa Ciołka. Zgodnie z ustawą każdy może pobrać sobie z sieci te fotografie wykonane w wyjątkowej rozdzielczości. Nie jest to oczywiście projekt zamknięty; będzie uzupełniany - poinformował dyr. Betlej.

Kodą finałową zamykającą jubileusz MNK będzie otwarcie 19 grudnia po wieloletnim remoncie Pałacu Czartoryskich, głównej siedziby Muzeum Książąt Czartoryskich, stanowiącego od grudnia 2017 r. oddział Muzeum Narodowego.

  Dziedziniec Pałacu Czartoryskich nakryty oszklonym dachem już błyszczy. Wielkie otwarcie po wieloletnim remoncie odbędzie się 19 grudnia. Andrzej Betlej/Facebook