Setki publikacji, prowadzenie badań naukowych, udostępnianie archiwaliów, tysiące spotkań z młodzieżą oraz skuteczne poszukiwanie szczątków pomordowanych partyzantów powojennego podziemia niepodległościowego - to efekty 20-letniej pracy Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie.
Obchody jubileuszowe rozpoczną się w sobotę 12 września o godz. 10 otwarciem na pl. Szczepańskim wystawy plenerowej "Historia-Pamięć-Tożsamość". 20 lat oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie”. Będzie ją można tam oglądać do 26 września, podobnie jak dwie inne wystawy towarzyszące: "Otwórzcie drzwi do wolności: Janusz Kurtyka 1960-2010" oraz "Wyklęci - odnalezieni w Małopolsce".
- 15 września 2000 r. dyrektorem naszego oddziału został mianowany Janusz Kurtyka. Wtedy zaczęła się nasza historia. Ustawę o IPN uchwalono 2 lata wcześniej, ale faktycznie działalność instytucji rozpoczęła się w 2000 r. "Widziałbym działanie IPN jako próbę budzenia narodu do wielkości przez przywracanie mu jego pamięci i tożsamości" - przedstawił krótko zadanie instytucji dr hab. Kurtyka, który potem został drugim prezesem IPN i zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem - powiedział dziś prof. Filip Musiał, obecny dyrektor oddziału. Warto dodać, że spośród pracowników oddziału krakowskiego wywodzi się obecny prezes IPN - dr Jarosław Szarek.
- Jesteśmy pewni, że nasz oddział wwiązywał się ze swych zadań bardzo skutecznie. Oddział jest bardzo ważnym ośrodkiem badawczym. W trakcie 20 lat wydaliśmy 400 publikacji w tym 200 książek. Przygotowaliśmy 64 wystawy, które były prezentowane w tysiącu miejsc, przeprowadziliśmy 120 wypraw edukacyjnych, nagraliśmy 470 notacji, przedstawiających opowieści świadków historii, oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu zakończyła 1912 śledztw w sprawie zbrodni komunistycznych i nazistowskich, Biuro Lustracyjne zakończyło 10 tys. postępowań, nasze archiwum udostępniło dokumenty 6 tys. osobom, które były inwigilowane przez komunistyczne służby bezpieczeństwa. Odnaleziono szczątki 23 żołnierzy powojennego podziemia niepodległościowego, z których 13 udało się zidentyfikować. Tych których identyfikujemy, potem godnie chowamy. Pogrzeby bohaterów narodowych mają znaczenie szczególne i symboliczne - dodał prof. Musiał.
14 września na cmentarzu Rakowickim odbędzie się ponowny pogrzeb starszego sierżanta Stanisława Szajny (1924-1949) żołnierza oddziału powojennej Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej, towarzysza ks. Władysława Gurgacza "Sema", kapelana tegoż oddziału. "Orzeł", "Sem" i Stefan Balicki "Bylina", zostali zamordowani 14 września w więzieniu w Krakowie na podstawie wyroku komunistycznego sądu wojskowego. Szczątki "Orła" zostały zidentyfikowane w ub. roku po ekshumacji z grobu na cmentarzu Rakowickim.
Dzięki wystawom jubileuszowym można będzie się zapoznać z 20-letnim dorobkiem działalności oddziału. Materiały prasowe IPN