Nie żyje prof. Zdzisław Jan Ryn

T. Rogula napisał w oświadczeniu: „Wychowawca i mentor wielu pokoleń lekarzy i naukowców. Wspaniały człowiek o nieskazitelnym charakterze, niezwykłej kulturze i erudycji, wzór do naśladowania dla pokoleń. Kochających mąż, ojciec, dziadek i pradziadek. Przyjaciel wszystkich”.

Zdzisław Jan Ryn urodził się 21 października 1938 r. w Szczyrku. W 1963 r. ukończył studia w krakowskiej Akademii Medycznej. Zrobił specjalizację w dziedzinie psychiatrii. Był uczniem wybitnego uczonego - humanisty prof. Antoniego Kępińskiego.

- Był człowiekiem wszechstronnym, człowiekiem renesansu jak takich ludzi zwano dawniej. Nie tylko lekarz znający dobrze zakamarki psychiki ludzkiej lecz także przez wiele lat czynny alpinista i badacz zachowań wspinaczy w górach. Nie tracił żadnej okazji by poszerzać swą wiedzę i dzielić się z nią innymi. Badał psychopatologię w obozach koncentracyjnych, antropologię Indian w Ameryce Południowej, wreszcie stosunek Jana Pawła II do cierpienia - przypomina Dariusz Domański, krakowski znawca teatru, znający bardzo dobrze także środowisko alpinistyczne.

Przedmiotem jego pracy doktorskiej był rezultat badań poczynionych przy okazji jego wypraw górskich, którym oddawał się od wczesnej młodości. Praca nosiła tytuł „Zaburzenia psychiczne u alpinistów w warunkach stresu wysokogórskiego”. Medycynie górskiej poświęcił także swą pracę habilitacyjną „Układ nerwowy a wysokość. Zespół astenii wysokogórskiej”. Niektóre zaburzenia np. omamy słuchowe w górach, stwierdził na własnym przykładzie. „Zacząłem jeździć na wyprawy w wyższe góry - na Kaukaz, a następnie uczestniczyłem w szóstej polskiej wyprawie w Hindukusz. Pełniłem wówczas funkcję lekarza tych wypraw. Nie miałem wtedy pojęcia, że góry staną się także częścią mojego zawodu. Badaniom zachowania organizmu człowieka w warunkach wysokogórskich poświęciłem wiele czasu, a ich wyniki ogłosiłem w ponad 200 publikacjach. Także moja rozprawa doktorska i habilitacyjna dotyczyły funkcjonowania ludzkiego mózgu w warunkach dużych wysokości. Materiały do nich zbierałem, obserwując uczestników wypraw, a także samego siebie. Ważnym etapem był roczny pobyt w La Paz w Boliwii, gdzie mogłem obserwować stałych mieszkańców Andów i ich niezwykłą adaptację do życia na dużych wysokościach” wspominał w jednym z wywiadów prasowych. Był także speleologiem, badaczem jaskiń m.in. w Ameryce Południowej.

Znawstwo tego kontynentu spowodowało, że został tam skierowany przez władze RP do pracy dyplomatycznej. W latach 1991-1996 był ambasadorem w Chile, zaś w latach 2007-2008 w Argentynie. W latach 1997-2000 był konsulem honorowym Chile w Krakowie. Efektem jego pobytu w Chile była książka poświęcona działającemu tam niegdyś przyjacielowi Adama Mickiewicza i uczonemu - Ignacemu Domeyce. Był autorem i wydawcą 32 książek i 430 artykułów naukowych. Książką podsumowującą jego badania w dziedzinie medycyny górskiej i antropologii była publikacja "Góry - Medycyna - Antropologia" (2018). Wywiady z profesorem opublikowano w 2014 r. w kilkusetstronicowej książce "Zdzisław Jan Ryn. Lekarz, podróżnik, dyplomata".

Prof. Ryn był prezesem Polskiego Towarzystwa Medycyny i Ratownictwa Górskiego a także członkiem The Explorers Club i Polsko-Amerykańskiego Klubu Podróżnika.

  Zdzisław Jan Ryn jako uczestnik krakowskiej wyprawy alpinistycznej w góry Hindukuszu. Archiwum Zdzisława Jana Ryna