Pożegnanie Krzysztofa Pendereckiego

Krzysztof Penderecki zmarł 29 marca 2020 r. w Krakowie. Prochy kompozytora, zgodnie z decyzją Kapituły Panteonu Narodowego, zostaną złożone w krypcie kościoła Świętych Apostołów Piotra i Pawła, a sama uroczystość będzie miała charakter państwowy.

Ze względu na ograniczenia związane z pandemią, a także z powodów rodzinnych przeniesienie prochów K. Pendereckiego zostało przełożone na drugą rocznicę śmierci kompozytora. Zgodnie z tradycją, urna z prochami artysty była tymczasowo złożona w krypcie bazyliki św. Floriana. Uroczystość przeniesienia prochów do miejsca ostatecznego spoczynku, połączona z pożegnaniem, odbędzie się 29 marca i będzie miała charakter państwowy.

Mszę św. żałobną poprzedzi wystawienie urny z prochami w bazylice św. Floriana. Ta część pożegnania przeznaczona jest dla rodziny oraz przyjaciół kompozytora. W kościele wystąpią krakowskie zespoły związane z K. Pendereckim - Chór Filharmonii Krakowskiej oraz Chór Polskiego Radia.

Stamtąd o godz. 11 wyruszy kondukt żałobny, który przejdzie ulicami Krakowa - od bazyliki św. Floriana, Drogą Królewską przez ul. Floriańską, Rynek Główny, ul. Grodzką - do kościoła Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Dla krakowian i wszystkich osób, które chciałyby pożegnać mistrza, będzie to okazja do publicznego oddania hołdu i uczczenia pamięci artysty.

Msza św. w kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła rozpocznie się o godz. 12. Ze względu na niewielką przestrzeń świątyni wezmą w niej udział najbliżsi i osoby zaproszone przez rodzinę kompozytora, przedstawiciele państwa, władz lokalnych oraz instytucji i środowisk artystycznych. Krakowianie mogą natomiast zgromadzić się przed kościołem, na pl. św. Marii Magdaleny, gdzie zostanie przygotowany telebim.

Podczas liturgii zabrzmią m.in. "De Profundis" z "Siedmiu bram Jerozolimy", "Passacaglia" z "Serenady na smyczki", "Lacrimosa" i "Agnus Dei" z "Polskiego Requiem" K. Pendereckiego w wykonaniu Chóru Filharmonii Narodowej oraz Orkiestry Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa "Sinfonietta Cracovia" - zespołu szczególnie ważnego dla kompozytora.

Początkowo uroczystości pożegnalne K. Pendereckiego miał zakończyć koncert cenionej przez niego artystki Anne-Sophie Mutter z towarzyszeniem orkiestry Sinfonia Varsovia. Jednak w obliczu działań wojennych za wschodnią granicą oraz z uwagi na dramaty, jakie w tych dniach przeżywają obywatelki i obywatele Ukrainy, decyzją żony K. Pendereckiego program uroczystości został ograniczony, a koncert "Krzysztof Penderecki in memoriam" przeniesiono na jesień 2023 r., kiedy przypada 90. rocznica urodzin kompozytora.

Krzysztof Penderecki był jednym z największych współczesnych kompozytorów i dyrygentów. Urodził się 23 listopada 1933 r. w Dębicy. Wychował się w rodzinie o ormiańskich i niemieckich korzeniach. W latach 1955-1958 studiował kompozycję w Akademii Muzycznej w Krakowie, której to uczelni został po latach rektorem, był też do aż śmierci jej profesorem.

Międzynarodowy rozgłos przyniosły mu utwory komponowane w tzw. technice zwanej sonoryzmem. Do najwybitniejszych należy "Pasja wg św. Łukasza". U progu lat 70. XX w. K. Penderecki porzucił technikę sonorystyczną i powrócił do technik tonalnych, orkiestrując w stylu niemieckiej muzyki symfonicznej z końca XIX stulecia.

W swojej twórczości artysta sięgał do wielkich i uniwersalnych tematów, związanych z religią i historią. Do najważniejszych dzieł K. Pendereckiego należą: "Pasja wg św. Łukasza", "Polskie Requiem", "Ofiarom Hiroszimy - tren", za który otrzymał w Paryżu nagrodę UNESCO, czy symfonia-oratorium "Siedem bram Jerozolimy", przygotowana na zamówienie miasta Jerozolimy z okazji jubileuszu 3000 lat Świętego Miasta.

Fragmenty dzieł K. Pendereckiego wykorzystał Andrzej Wajda w filmie "Katyń". Po śmierci Jana Pawła II w 2005 r. na jego cześć K. Penderecki skomponował na orkiestrę kameralną "Chaconne - in memoria Giovanni Paolo II". W 2005 r. kompozytor został odznaczony przez prezydenta RP Orderem Orła Białego.

W 2018 r., z okazji 85. urodzin kompozytora, prezydent Krakowa Jacek Majchrowski uroczyście nadał sali audytoryjnej Centrum Kongresowego ICE Kraków imię K. Pendereckiego.

W Lusławicach, gdzie mieszkał, K. Penderecki otworzył Europejskie Centrum Muzyki - międzynarodowy kampus przeznaczony dla młodych artystów. Misją tej instytucji kultury jest rozwijanie talentów muzycznych najzdolniejszych młodych instrumentalistów, wokalistów oraz dyrygentów z całego świata; prowadzone są tu kursy mistrzowskie.

Po śmierci mistrza przesłano wiele listów kondolencyjnych z całego świata, a w Krakowie przygotowano księgę kondolencyjną, która ze względu na restrykcyjne ograniczenia pandemiczne była dostępna internetowo.