Krakowska szopka musi być piękna, kolorowa (najczęściej wykonana jest z wielobarwnych papierów zdobiących styropian, drewna pokrytego błyszczącą folią, staniolem, a nawet złotkami po cukierkach), pełna detali, których wykonanie wymaga nie lada cierpliwości i zajmuje mistrzom szopkarskiego rękodzieła niemało czasu i – rzecz jasna – nie może w niej zabraknąć elementów nierozerwalnie z Grodem Kraka związanych: Lajkonika, smoka wawelskiego, ważnych budynków, budowli (np. Barbakanu czy Bramy Floriańskiej) i kościołów (obowiązkowo: kościoła Mariackiego, katedry na Wawelu).

Często pojawia się też postać bł. Jana Pawła II, Tadeusza Kościuszki, pana Twardowskiego, czy krakowskich świętych podążających do żłóbka, by pokłonić się Bożemu Dziecięciu i Świętej Rodzinie. Wszystkie postacie wykonane są z drewna, modeliny, plastiku lub gipsu. Nie byłoby też krakowskiej szopki bez biało-czerwonej flagi lub białego orzełka.

Cała konstrukcja, która czasem jest mała, a nawet miniaturowa, a czasem ogromna, mierzona w metrach, coraz częściej przypomina barwny teatrzyk z podświetlaną sceną, w którym wszystko porusza się za pomocą nowoczesnych i skomplikowanych mechanizmów, a przyjemność oglądania potęguje płynąca z wnętrza szopki muzyka.

Pierwszy Konkurs Szopek Krakowskich został zorganizowany w 1937 r. Oceniano w nim 86 konstrukcji. Początkowo nagrodami były artykuły żywnościowe. Nagrody pieniężne pojawiły się dopiero po wojnie. Konkurs wznowiono w 1945 r., a od 1946 r. jego organizatorem jest Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.

Tradycja budowania szopek jest w Krakowie przekazywana z pokolenia na pokolenie. Do najsłynniejszych szopkarskich rodzin należą: Malikowie, Głuchowie, Dłużniewscy i Gillertowie. Rekordzistami, którzy w konkursie uczestniczyli nawet kilkadziesiąt razy są natomiast: Maciej Moszew i Tadeusz Gillert oraz nieżyjący już: Witold Głuch, Stanisław Paczyński i Bronisław Pięcik.

Teraz czas na jubileuszowy, bo 70. już konkurs! We wspomnienie św. Mikołaja z Myry, wszystkie zgłoszone do konkursu szopkarskie arcydzieła zobaczymy najpierw pod pomnikiem Adama Mickiewicza, a później na scenie ustawionej na płycie Rynku Głównego. Ogłoszenie wyników nastąpi w niedzielę, 9 grudnia o godz. 14 w reprezentacyjnej sali Międzynarodowego Centrum Kultury (kamienica „Pod Kruki”, Rynek Główny 25).

Z okazji jubileuszu Muzeum Historyczne Miasta Krakowa przygotowuje też specjalną atrakcję – mapping, czyli nowoczesną formę szopki wraz z przedstawieniem jasełkowym (9 grudnia, godz. 17). Z tej okazji plac Szczepański zamieni się w barwną świetlną szopkę.

Wystawę pokonkursową będzie można podziwiać do 24 lutego 2013 r. w Pałacu Krzysztofory.