Jubileusz historyka

Bogdan Gancarz

publikacja 11.01.2013 09:54

Odnowiono uroczyście doktorat prof. Jana Małeckiego. Ceremonia odbyła się 10 stycznia w auli Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego, którego wychowankiem jest ten wybitny historyk.

Jubileusz historyka Prof. Jan Małecki przyjmował gratulacje Rafał Cygan/UEK

Uroczyste odnowienie doktoratu to najwyższa forma uhonorowania dorobku naukowego, jaką macierzysta uczelnia może przyznać swojemu wychowankowi. Równoważny doktorat honoris causa jest bowiem zazwyczaj przyznawany osobom nienależącym do wspólnoty akademickiej danej uczelni (wyjątkiem był np. doktorat hc UJ dla Jana Pawła II). Senat UJ podjął jednomyślnie decyzję o uhonorowaniu prof. Małeckiego.

– Dane mi było wykonywać zawód polegający na odsłanianiu przeszłości na podstawie oryginalnych źródeł. Wypełnienie takich zadań dawało wiele satysfakcji, a jeżeli udało się dokonać niewielkiego chociażby odkrycia albo wyprostować błędną opinię, ileż to dawało radości! – wyznał bohater uroczystości. – To jest ów wielki przywilej, dany tym, którzy mogą wykonywać zawód uczonego pracującego czasem z wielkim trudem i poświęceniem nad tym, co lubi, więcej – co jest jego życiową pasją.

Laudację na cześć profesora wygłosił prof. Jacek Purchla, historyk i historyk sztuki, uczeń prof. Małeckiego i jego następca na stanowisku szefa Katedry Historii Gospodarczej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

– Dzieło prof. Małeckiego to imponujący dorobek naukowy będący nie tylko efektem jego talentu, ale także olbrzymiej pracowitości. W zakresie historii gospodarczej prof. Małecki położył m.in. wielkie zasługi w rozwoju badań nad dziejami handlu. Wyrazem tych zainteresowań były m.in. jego rozprawy – doktorska pt. „Studia nad rynkiem regionalnym Krakowa w XVI wieku” oraz habilitacyjna pt. „Związki handlowe miast polskich z Gdańskiem w XVI wieku i pierwszej połowie XVII wieku”, obie opublikowane w formie książkowej w latach 60. ub.w. – powiedział laudator.

Wspomniał również o zasługach uczonego dla badań nad dziejami Krakowa. – Owocem wieloletniej pracy są dzisiaj dwa monumentalne tomy „Dziejów Krakowa” obejmujące okres od XVI do początku XX wieku. Stały się one dla wielu badaczy historii miast w Polsce wzorcem metodologicznym – stwierdził prof. Purchla. Podkreślił również godne kierowanie przez prof. Małeckiego w latach 1981–1984 Akademią Ekonomiczną.

– Profesor Małecki wziął na siebie w tym wyjątkowo trudnym czasie odpowiedzialność za obronę podstawowych wartości i wolności nauki. Z tej próby wyszedł zwycięsko. To właśnie rektorowi Małeckiemu akademia, a przede wszystkim jej pracownicy i studenci zawdzięczają przeprowadzenie pewną ręką przez rafy stanu wojennego wczesnych lat 80. Misję swoją rektor Małecki wypełnił nie tylko z odwagą i poświęceniem, ale i wielką życzliwością dla ludzi, gotowością do pomocy, a przy tym rzadko już dziś spotykaną skromnością. Jego osoba i dziś symbolizuje w krakowskim Uniwersytecie Ekonomicznym historyczną zmianę na drodze wychodzenia wspólnoty akademickiej z totalitaryzmu, oczyszczenia moralnego i tworzenia fundamentów pod autonomię szkoły wyższej – powiedział prof. Purchla.

Prof. Jan Małecki urodził się 8 grudnia 1926 r. w Sosnowcu. Od 3. roku życia mieszkał już jednak w Krakowie. – Miłość profesora do naszego miasta narodziła się w domu rodzinnym. Wspominał nam często, że jego ojciec odnosił się ze czcią do krakowskich pamiątek. Prowadził go na Wawel, do kościołów i innych zabytków podwawelskiego grodu. Bezsprzecznie jemu więc zawdzięcza swoją pasję badania dziejów Krakowa – mówi Jerzy Bukowski, filozof, wykładowca Uniwersytetu Ekonomicznego, członek Wydziału (Zarządu) Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, którego prof. Małecki jest członkiem honorowym.

J. Małecki w latach 1945–1950 studiował historię na UJ. Tu otrzymał doktorat (1962) i habilitację (1969). Od 1958 do 1997 r. pracował w Wyższej Szkole Ekonomicznej, przekształconej następnie w Akademię Ekonomiczną, a potem w Uniwersytet Ekonomiczny. Brał m.in. udział w sympozjach naukowych w Castel Gandolfo, odbywających się z udziałem Jana Pawła II. Mimo przejścia na emeryturę, jest nadal czynny naukowo. Działa m.in. w Polskiej Akademii Umiejętności, której jest członkiem.