Cztery niezwykłe opony

jg

publikacja 19.03.2016 22:03

Tylko przez kilka dni w roku w kościele w Orawce koło Jabłonki można zobaczyć unikatowe w skali świata zasłony wielkopostne.

Cztery niezwykłe opony Zasłony wielkopostne prezentują się niezwykle piękne w zabytkowym wnętrzu kościoła Jan Głąbiński/Foto Gość

Orawskie zasłony to cztery przepiękne zabytkowe tkaniny lniane malowane temperą. Najstarsza z nich datowana jest na 1676 r., trzy pozostałe pochodzą z pocz. XIX wieku.

Zasłony (używa się jeszcze określeń typu opona, kurtyna, chusta lub płótno wielkopostne) służą przysłanianiu ołtarzy przez 10 dni w roku, od piątej niedzieli Wielkiego Postu do Wielkiej Środy. Ich historię ma w jednym palcu przewodnik Lucyna Borczuch, która przypomina, że jako pierwsza opony orawczańskie opisała Hanna Pieńkowska.

W Orawce znajdują się cztery płótna, które noszą następujące tytuły: "Pieta pod krzyżem" z XVII w. oraz "Biczowanie Chrystusa", "Pokutująca Maria Magdalena" i "Matka Boża Siedmiobolesna" z wieku XIX. - Uważam, że komplet trzech kurtyn wykonano, by zasłaniać ołtarze tkaninami w jednym stylu; być może najstarsza była zbyt zniszczona, by ją w ogóle wieszać - mówi L. Borczuch.

Tkaniny orawczańskie zostały przebadane i zakonserwowane na początku XXI wieku, kiedy proboszczem w Orawce był ks. Marek Młynarczyk. Zniszczone w znacznym stopniu z powodu niewłaściwego przechowywania i upływu czasu, zostały odrestaurowane i naszyte na czarne cienkie płótno lniane.

Kościół w Orawce to najstarszy zachowany zabytek na polskiej części Orawy. Ponadto to pierwsza na Górnej Orawie parafialna świątynia katolicka. Prezbiterium z zakrystią i nawą, najstarsze części kościoła, zbudowano z drzewa modrzewiowego zrębowo, tj. bez gwoździ, na kamiennej podmurówce, w latach ok. 1650-1656. Ołtarze i ambona pochodzą z I poł. XVIII wieku, wykonano je w stylu późnego baroku.

Ściany kościoła pokrywa polichromia, wykonana przez nieznanych malarzy w kilku etapach, od ok. 1656 do 1711 r. Najważniejsze malowidła to 14 obrazów ukazujących sceny z życia św. Jana Chrzciciela. Drugi cykl polichromii obejmuje 49 wyobrażeń świętych i błogosławionych. Kolejny cykl polichromii to Dekalog, namalowany na prospekcie chóru. Zachowanie lub łamanie przykazań ilustrują obrazki wzięte z życia chłopów, mieszczan, drobnej szlachty i dworu w XVIII w. Polichromia jest tym cenniejsza, że jest to pierwsze przedstawienie stroju orawskiego.