Katarzyna wg niezwykłego Kulmbacha

Bogdan Gancarz Bogdan Gancarz

publikacja 26.09.2018 15:29

W krakowskim Muzeum Narodowym można będzie od 27 września oglądać cykl obrazów religijnych wykonanych w XVI wieku dla podwawelskiego grodu przez znanego malarza z Norymbergi Hansa Kulmbacha.

Katarzyna wg niezwykłego Kulmbacha Oczyszczony przez konserwatorów z zabrudzeń i nawarstwień obraz "Przeniesienie ciała św. Katarzyny na górę Synaj" lśni teraz dawnym blaskiem Bogdan Gancarz /Foto Gość

- Wszystko wskazuje na to, iż żyjący w latach 1480-1522 Kulmbach, uczeń wielkiego Albrechta Dürera tworzący już w stylistyce renesansowej, nigdy w Krakowie nie był. Wykonał jednak dla niego cykl dzieł religijnych - powiedział prof. Marek Walczak, historyk sztuki z Uniwersytetu Jagiellońskiego, jeden z kuratorów wystawy "Mistrz i Katarzyna. Hans von Kulmbach i jego dzieła dla Krakowa" w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka - oddziale Muzeum Narodowego. - Sercem wystawy jest sześć zachowanych kwater z ołtarza w bazylice Mariackiej obrazujących życie św. Katarzyny Aleksandryjskiej, męczennicy z III wieku - dodał prof. Mirosław P. Kruk z MNK, kolejny kurator ekspozycji.

Obrazy wykonane na początku XVI w. dla ołtarza w kościele Mariackim, fundowanego dla tej świątyni prawdopodobnie przez bogatego patrycjusza Jana Bonera, zostały w latach 2009-2016 zakonserwowane dzięki grantowi Fundacji Getty’ego przez zespół specjalistów z krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. - Malowidła od XIX w. nie były konserwowane ani oczyszczane i były bardzo pociemniałe. Przez dłuższy czas były umieszczone na drzwiach do zakrystii świątyni, potem wisiały na jej filarach, a po wojnie znalazły się w skarbcu - powiedziała dr Aleksandra Hola z krakowskiej ASP, która kierowała zespołem konserwatorów i jest trzecim kuratorem wystawy.

Teraz obrazy: "Nawrócenie św. Katarzyny", "Dysputa św. Katarzyny z pogańskimi uczonymi", "Męczeństwo uczonych nawróconych przez św. Katarzynę", "Męczeństwo cesarzowej Faustyny", "Cud zniszczenia koła przez pioruny" i "Przeniesienie ciała św. Katarzyny na górę Synaj" lśnią pełnym blaskiem. - Zbadaliśmy je dokładnie, a potem odsłoniliśmy oryginalna warstwę malarską, usuwając dawne przemalowania i ściemniałe werniksy - poinformowała dr Hola.

Na wystawie pokazano także zachowane fragmenty (część z nich zrabowali okupanci niemieccy podczas II wojny światowej) innych krakowskich dzieł Kulmbacha: ołtarza św. Jana w kościele Mariackim i tryptyku maryjnego („Ucieczka do Egiptu” jest obecnie u paulinów na krakowskiej Skałce, zaś wizerunek św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Muzeum Czartoryskich). Pokazano także przypisywany Kulmbachowi tryptyk z Pławna. - Po raz pierwszy w Polsce prezentujemy również rysunki Kulmbacha: szkic do krakowskiego obrazu „Męczeństwo filozofów” wypożyczony z paryskiego Luwru oraz „Męczeństwo św. Stanisława” wypożyczone z muzeum w Bremie - powiedział prof. Andrzej Betlej, dyrektor MNK.

Ekspozycję uzupełniono obrazami i wyrobami złotniczymi powstałymi w tym samym czasie, co dzieła Kulmbacha, rysunkami Jana Matejki i Stanisława Wyspiańskiego, robionymi w kościele Mariackim szkicami na podstawie malowideł norymberskiego mistrza oraz dokumentacją konserwacji kwater ołtarza. - Wystawa pokazuje, czym był Kraków ok. roku 1500. Wyrósł wówczas do rangi wielkiego ośrodka artystycznego w skali całej Europy - powiedział prof. Walczak.

Wystawę można zwiedzać do 27 stycznia 2019 r. w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka (ul. Kanonicza 17).