Na to, że Kraków jako pierwszy wyszedł spod władzy zaborców, są niemi świadkowie: stara willa w Podgórzu, Wieża Ratuszowa na Rynku Głównym, niepozorny sztandar z Orłem Białym i niewielki okrągły stolik w gabinecie prezydenta Krakowa.
Symbolem wyzwolenia Krakowa w 1918 r. stało się przejęcie przez żołnierzy polskich warty na austriackim odwachu przy Wieży Ratuszowej na Rynku Głównym.
Zbiory Muzeum Historycznego Miasta Krakowa
Gdy 11 listopada Józef Piłsudski przejmował w Warszawie władzę nad wojskiem, co z czasem stało się symboliczną datą odzyskania niepodległości, w Krakowie i Małopolsce Zachodniej już od 12 dni Polacy rządzili się sami.
31 października 1918 r. o godz. 4.30 z willi Wisłockich w Podgórzu wyszedł w pełnym mundurze zaborczej armii austriackiej oberleutnant Antoni Stawarz, dowódca kompanii c.k. 57. Pułku Piechoty przy batalionie asystencyjnym 93. Pułku Piechoty. Jego przełożeni nie wiedzieli, że w kieszeni ma jednak pęk kokardek w polskich barwach narodowych i polską czapkę kroju legionowego z Orłem Białym. Nie wiedzieli również, że stoi na czele grupy polskich spiskowców, która jeszcze w nocy 30 października opanowała dworzec kolejowy w podkrakowskim Płaszowie, czyniąc go pierwszym skrawkiem wolnej Polski.
Dostępne jest 9% treści. Chcesz więcej?
Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.