Uczcili ojców niepodległości

Bogdan Gancarz Bogdan Gancarz

publikacja 10.11.2018 16:00

W przeddzień 100. rocznicy odzyskania niepodległości w krakowskim Parku im. Jordana odsłonięto dziś 6 popiersi osób, które przyczyniły się znacznie do oswobodzenia Polski spod władzy zaborczej.

Uczcili ojców niepodległości Popiersie gen. Kazimierza Sosnkowskiego odsłonił jego mieszkający w Kanadzie 84-letni syn Piotr Bogdan Gancarz /Foto Gość

Upamiętniono w ten sposób: Ignacego Daszyńskiego, Romana Dmowskiego, gen. Józefa Hallera, Wojciecha Korfantego, gen. Kazimierza Sosnkowskiego i Wincentego Witosa, zwanych - obok Józefa Piłsudskiego, który ma już parkowe popiersie - ojcami niepodległości. Wszystkie te osoby były na różnych etapach swojego życia związane z Krakowem.

Cztery popiersia są autorstwa prof. Wiesława Bielaka, dwa wyszły zaś spod dłuta Doroty Boryło. Fundatorem rzeźby przedstawiającej gen. Sosnkowskiego jest krakowski oddział Instytutu Pamięci Narodowej, pozostałe ufundowało miasto Kraków.

Uroczystość w parku Jordana poprzedziły Msza św. w kościele Mariackim oraz Marsz Niepodległości.

"Osoby uczczone popiersiami patrzą dziś z krakowskiego parku Jordana na nasze czyny, na to, jak gospodarujemy najjaśniejszą Rzeczpospolitą. Wierzę, że potrafimy być godnymi następcami Ojców Niepodległości sprzed stu lat” - napisał w liście do uczestników uroczystości dr Jarosław Szarek, prezes IPN.

Popiersie gen. Sosnkowskiego, szefa sztabu I Brygady Legionów i naczelnego wodza Polskich Sił Zbrojnych, odsłaniał mieszkający w Kanadzie 84-letni Piotr Sosnkowski, najmłodszy i jedyny z żyjących 5 synów generała. - Mój ojciec mówił, że od monumentów ważniejsze są książki, bo one żyją wiecznie, stąd cieszą mnie ukazujące się publikacje o nim. Jednak jestem bardzo ujęty postawieniem tego popiersia, gdyż będzie przypominało Polakom o historycznej roli mojego ojca - powiedział P. Sosnkowski.

Popiersie W. Korfantego, przywódcy Ślązaków walczących o prawo do zachowania swojej kultury i języka oraz możność przyłączenia swojej małej ojczyzny do Polski, odsłaniał wojewoda małopolski Piotr Ćwik. - Niech przykład ojców niepodległości towarzyszy nam w kolejnych miesiącach i latach, nie tylko przy celebrowaniu rocznic odzyskania niepodległości, ale także przy budowaniu na co dzień niepodległej, suwerennej ojczyzny - powiedział.

Prezydent Krakowa Jacek Majchrowski odsłonił popiersia Dmowskiego, który walczył dyplomatycznie w Wersalu o granice odrodzonej Polski, oraz Daszyńskiego, przywódcy socjalistów polskich, mających w swoim programie hasła niepodległościowe. Prezydent wspomniał, że osoby uczczone dziś popiersiami, które często nie zgadzały się ze sobą i były w konflikcie, "reprezentują jednak wiele dróg, które się zeszły i wspólnie spowodowały, że Polska powstała na nowo, istniała i rozwijała się". - Pokazuje to, że jeżeli działamy wspólnie na rzecz celów związanych z niepodległością, wolnością, to coś osiągamy. Jeżeli jesteśmy zaś w konflikcie, to bywa różnie - dodał prezydent Majchrowski.

Popiersie gen. Hallera, dowódcy II Brygady Legionów i Armii Polskiej we Francji, odsłonił wraz z rodziną Kazimierz Cholewa, inicjator stawiania w parku Jordana popiersi wybitnych Polaków. - Członkowie naszego towarzystwa zawsze biorą udział w uroczystościach patriotycznych. Dzisiaj zaś mamy szczególny powód do tego. Gen. Haller był bowiem członkiem Sokoła - przypomniał Konrad Firlej, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Krakowie.

Popiersie Witosa, przywódcy chłopskiego i trzykrotnego premiera rządu Rzeczypospolitej, odsłonił dr Andrzej Kosiniak-Kamysz, prezes Polskiego Stronnictwa Ludowego w Małopolsce. - To jego pierwszy pomnik w mieście, z którym był mocno związany działalnością polityczną oraz śmiercią w 1945 r. w krakowskim szpitalu - powiedział.

W parku stoi obecnie ponad 50 kamiennych i brązowych popiersi wybitnych postaci z historii Polski. Wiele z nich umieszczono jeszcze przed I i II wojną światową. Galeria Wielkich Polaków XX wieku powstała zaś w końcu lat 90. z inicjatywy K. Cholewy, prezesa Towarzystwa Parku im. dr. Henryka Jordana w Krakowie. Sukcesywnie ustawiano w niej kolejne popiersia.

Przedstawiają m.in.: kard. Stefana Wyszyńskiego, św. Jana Pawła II, marszałka Józefa Piłsudskiego, bł. Jerzego Popiełuszkę, kard. Adama Stefana Sapiehę, bp. Albina Małysiaka, Ignacego Jana Paderewskiego, Marię Skłodowską-Curie, gen. Władysława Andersa, Zbigniewa Herberta, płk. Ryszarda Kuklińskiego, gen. Augusta Emila Fieldorfa "Nila", rtm. Witolda Pileckiego, św. Maksymiliana Marię Kolbego, Karolinę Lanckorońską, ks. Zdzisława Peszkowskiego, gen. Stanisława Maczka, Andrzeja Małkowskiego, gen. Leopolda Okulickiego, Danutę Siedzikównę "Inkę", gen. Stanisława Sosabowskiego, o. Władysława Gurgacza, mjr. Hieronima Dekutowskiego "Zaporę" i Józefa Franczaka "Lalusia", Henryka Sienkiewicza i Zofię Kossak-Szczucką.