Kraków. Nie żyje prof. Julian Maślanka

Bogdan Gancarz Bogdan Gancarz

publikacja 08.09.2020 01:05

Wybitny uczony polonista, slawista, prasoznawca, znawca epoki romantyzmu, emerytowany wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego, zmarł 7 września w wieku 90 lat.

Kraków. Nie żyje prof. Julian Maślanka Prof. Maślanka był m.in. cenionym edytorem dzieł Mickiewicza i Norwida. Archiwum rodzinne Juliana Maślanki

Dużą wiedzę łączył z patriotyzmem i przywiązaniem do swoich wiejskich korzeni. Był czułym mężem, ojcem i dziadkiem.

- Profesor prawie do końca był sprawny intelektualnie i fizycznie, zainteresowany problemami naukowymi i polityką. Umarł niemal przy warsztacie pracy. Pod koniec czerwca zawiozłem mu do domu 153. numer "Arcanów" z jego artykułem o prof. Florianie Znanieckim, napisanym w 100. rocznicę napisania dzieła "Upadek cywilizacji zachodniej. Szkic z pogranicza filozofii kultury i socjologii". Zapowiadał kolejny tekst i pytał, czy go przyjmiemy do druku. Byłem jego seminarzystą i doktorantem. Był człowiekiem skromnym, ale żył wielkimi sprawami, wśród wielkich uczonych i ich cieni - powiedział prof. Andrzej Waśko, polonista z UJ, redaktor naczelny dwumiesięcznika "Arcana".

Julian Maślanka urodził się 5 marca 1930 r. w Łukawcu pod Rzeszowem. Po ukończeniu gimnazjum w Łańcucie studiował na UJ polonistykę i dziennikarstwo (gdzie jego kolegą był m.in. późniejszy uczony prasoznawca Walery Pisarek). Śladem swojego mistrza polonistycznego prof. Stanisława Pigonia zajął się problemami polskiej literatury okresu romantyzmu. Opublikował m.in. książki "Zorian Dołęga Chodakowski" (1965), "Słowiańskie mity historyczne w literaturze polskiego oświecenia" (1968), "Literatura a dzieje bajeczne" (1984), "Z dziejów literatury i kultury" (2001). Był wydawcą pism Mickiewicza i Norwida, współtwórcą współczesnego prasoznawstwa. Po studiach pracował m.in. w redakcji literackiej Polskiego Radia w Krakowie (gdzie m.in. kontaktował się z wielkim aktorem Ludwikiem Solskim w sprawie jego nagrań radiowych) i Ośrodku Badań Prasoznawczych (gdzie zredagował m.in. "Encyklopedię wiedzy o prasie" oraz napisał wiele biogramów do "Materiałów do Słownika publicystów i dziennikarzy polskich", umieszczanych w "Zeszytach Prasoznawczych"). Od 1968 r. związał się z UJ, pracując tam jako adiunkt, docent, profesor nadzwyczajny i zwyczajny. Jego prace naukowe doczekały się wysokich ocen, m.in. od znanych uczonych: S. Pigonia, Tadeusza Ulewicza, Kazimierza Wyki i Czesława Zgorzelskiego. Był członkiem komitetów redakcyjnych "Dzieł wszystkich" Mickiewicza (edycja rozpoczęta w 1979 r.) oraz "Wydania rocznicowego 1798-1998" tegoż autora (edycja rozpoczęta w 1993 r.). W tym ostatnim prof. Maślanka opracował 5 tomów zawierających "Wykłady lozańskie" i kursy "Literatury słowiańskiej". Swój dług wobec S. Pigonia spłacił, publikując w 1984 r. wybór jego studiów z dziejów literatury i kultury. Publikował też prace slawistyczne dotyczące m.in. recepcji dzieł literatury polskiej w krajach słowiańskich.

Sensacjami edytorskimi było odnalezienie i opublikowanie przez prof. Maślankę wierszy Augusta Antoniego Jakubowskiego, nieślubnego syna Antoniego Malczewskiego, autora słynnego poematu romantycznego "Maria", a także wydanie odkrytego w 1977 r. przez Wiesławę Litwornię w Bolonii rękopisu "Pierwszych wieków historii polskiej" Mickiewicza z lat 1836-1838. W Bolonii działała od 1879 r. Akademia Historii i Literatury Polskiej i Słowiańskiej im. Adama Mickiewicza (Accademia di Storia e Letteratura Polacca e Slava Adamo Mickiewicz). Mickiewiczowski rękopis znajdował się niegdyś w jej zbiorach.

Zmarły uczony od 1997 r. był członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności.