Zwierzyniec Józefa Wilkonia

Grzegorz Kozakiewicz

publikacja 09.06.2021 21:42

Wystawiać na Zamku Królewskim na Wawelu to jest coś. Udało się to znanemu artyście plastykowi Józefowi Wilkoniowi.

Zwierzyniec Józefa Wilkonia Wilkoniowy krokodyl szczerzy zębiska na zwiedzających. Grzegorz Kozakiewicz

Są na tej wystawie zwierzęta rzeczywiste, jak lwy czy dziki, ale też wyobrażone, symboliczne, jak wilkołaki czy smok. Małpy, owce, krokodyle zdają się chować w cieniu pod murami otaczającymi królewskie ogrody na wzgórzu wawelskim, gdzie znajduje się jedna trzecia wystawy "Zwierzyniec królewski. Wilkoń na Wawelu". Pozostałe dwie trzecie to ekspozycje w zamku Pieskowa Skała i we dworze w Stryszowie. W sumie 52 rzeźby i 42 prace na papierze.

Urodzony 93 lata temu w podwielickich Bogucicach Józef Wilkoń to duży specjalista artystyczny, jeśli chodzi o zwierzęta. Jako ilustrator ozdobił ponad 200 książek, przeważnie dla dzieci (niektóre sam napisał) i postaci zwierząt było tam wiele.

Właśnie postaci, bo zwierzęta Wilkonia to bez mała osoby, a nie banalne pieski czy kotki. Mają swoje charaktery i osobowości, mają zawsze swój indywidualny wyraz. Brykający dzik jest radosnym, beztroskim młokosem, para lwów to wyraźnie czymś zatroskane starsze osoby. Smok czai się w krzakach dość groźnie, a wilkołaki - mimo przerażającego wyglądu - są najwyraźniej bestiami opiekuńczymi. "Wyciosane z pni nadnaturalnej wielkości postacie uzmysławiają nam zarazem budzącą strach potęgę natury, jak i jej opiekuńczość" - pisze Blanka Wiszyńska-Walczak.

Ekspozycja jest niezwykłej urody, w końcu gdzie jak gdzie, ale w ogrodzie zwierzęta są jak najbardziej na swoim miejscu, przy czym wyraźna jest różnica między realnymi ssakami i gadami, a baśniowymi, groźnymi stworami, czającymi się raczej w sąsiedztwie murów, których surowa faktura podkreśla ich potencjalna grozę.

"(...) serce mi drżało w chwili, gdy po raz pierwszy wszedłem w  Ogrody Królewskie i mogłem wyobrazić sobie moje drewniane rzeźby przytulone do kamiennych, gotyckich murów. To było wielkie przeżycie. (...) Przeżyłem wiele znaczących wystaw w kraju i na świecie i związanych z tym wspaniałych emocji, ale czeka mnie coś szczególnego. Na Wawelu wystawić to jest coś!" - napisał J. Wilkoń.

"Zwierzyniec królewski. Wilkoń na Wawelu", plenerowa wystawa rzeźby w Ogrodach Królewskich, której kuratorkami są Kama Guzik i Bogumiła Wiśniewska, będzie czynna do 5 września.

Zwiedzanie w dni bezdeszczowe: środa-piątek 9-16.45, sobota-niedziela 10-17.45.

Bilet upoważnia do zwiedzenie wszystkich trzech ekspozycji, także tych w Pieskowej Skale i Stryszowie.