Oddali serce miastu

Jan Głąbiński

publikacja 06.10.2022 00:00

„Galeria Nowotarżan” – tom II – to niezwykła publikacja autorstwa nieżyjącego już wieloletniego burmistrza Marka Fryźlewicza. Zebrał w niej sylwetki ludzi związanych ze stolicą Podhala, m.in. kard. Franciszka Macharskiego.

Książkę polecała prof. Anna Mlekodaj. Książkę polecała prof. Anna Mlekodaj.
Jan Głąbiński /Foto Gość

Prezentacja książki miała miejsce pod koniec września w nowotarskiej Szkole Muzycznej z udziałem najbliższej rodziny M. Fryźlewicza, który zmarł w 2020 roku. Włodarz miasta jeszcze za swojego życia opublikował pierwszy tom „Galerii Nowotarżan”, potem starał się, by ukazała się druga. Książka była w większości gotowa, jednak autor nie doczekał publikacji. W jej dokończenie i wydanie zaangażowali się najbliższa rodzina, przyjaciele i liczni sponsorzy oraz prywatne osoby.
 

Zrozumieć kard. Franciszka
– W książce M. Fryźlewicza znalazły się biogramy osób, które w Nowym Targu przyszły na świat, ale i tych, które Nowy Targ przyjął z otwartym sercem – podkreśla prof. Anna Mlekodaj, która prowadziła spotkanie promocyjne wraz z Jakubem Swalarzem z Podhalańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Nowym Targu, wydawcą publikacji. Prezentację uświetnili grą na różnych instrumentach uczniowie nowotarskiej Szkoły Muzycznej.
– Ta książka przedstawia historię ludzi, którzy oddali serce temu miastu. Jest dla mnie encyklopedią wiedzy o Nowym Targu. Śmiało możemy potwierdzić, że człowiek jest ogniwem, które łączy pracę przeszłych i przyszłych pokoleń. Tak właśnie robił M. Fryźlewicz – zaznacza prof. Stanisław Hodorowicz. Wieloletni wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego zwraca uwagę, że w tomie II „Galerii Nowotarżan” znajduje się rozdział o kard. Macharskim. – Odbyliśmy niezliczone rozmowy z kard. Franciszkiem razem z Markiem i jego bratem ks. prał. Andrzejem, nawet na emeryturze kardynała, który był bardzo związany z Nowym Targiem. To przecież i jemu zawdzięczamy powstanie Podhalanki – naszej wyższej uczelni, pomimo sprzeciwu ówczesnego premiera Jerzego Buzka – zdradza kulisy prof. Hodorowicz.
Wraca też do żartu prof. Józefa Tischnera. – Pamiętam, jak wychodziłem z Franciszkańskiej 3 i spotkałem tam ks. prof. Tischnera, który zapytał mnie, co tam robiłem. Odpowiedziałem, że rozmawiałem z kard. Franciszkiem. Na co ksiądz profesor rzucił: „No i wiesz, o co mu chodziło?” – uśmiecha się prof. Hodorowicz. – Rzeczywiście, kard. Franciszek lubił rozważać różne kwestie i nagle zawieszał głos, trzeba było wiele rzeczy samemu sobie dopowiedzieć – przyznaje profesor.
 

Najmłodszy Kuba
Marcin Ozorowski, prywatnie przyjaciel M. Fryźlewicza, ale także grafik przygotowujący do druku zarówno I, jak i II tom „Galerii Nowotarżan”, podkreśla, że publikacja zmarłego burmistrza jest niesamowitą historią i podróżą do przeszłości miasta. Wyróżnia szczególnie biogram Ludwika Panczakiewicza, który zaprojektował główny ołtarz w kościele NSPJ w Nowym Targu z wielkimi rzeźbami apostołów i Jezusa w czasie ostatniej wieczerzy. – Realizacji tego zadania, jak sam napisał, „pragnąc przez to przysłużyć się rodzinnemu miastu, a Panu Bogu podziękować za talent”, podjął się bezinteresownie – przypomina M. Ozorowski.

W tomie II „Galerii Nowotarżan” odnajdziemy łącznie 38 biogramów, m.in. kapłanów, urzędników, artystów. Jedną z postaci jest oazowicz Kuba Marek, który w 2007 r. zginął pod Mont Blanc. To jednocześnie najmłodsza opisana postać. Autor kreśli także sylwetki kapłanów – ks. Leona Krejczy, ks. Mariana Koprowskiego czy o. Dionizego Śmiałkowskiego. W II tomie nie mogło zabraknąć tekstu o Jerzym Bieleckim, więźniu Oświęcimia, wsławionym brawurową ucieczką z Cylą Cybulską. Góral z Nowego Targu został odznaczony medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Ilustracją do tekstu o tej postaci jest zdjęcie J. Bieleckiego z papieżem Benedyktem XVI w Auschwitz. Wspomniana jest także Antonina Ozorowska, współtworząca w stolicy Podhala Klub Inteligencji Katolickiej i mająca zawsze otwarty dom i serce dla mieszkańców Nowego Targu.
Burmistrz Fryźlewicz był bratem dwóch kapłanów – ks. prał. Andrzeja Fryźlewicza, kapelana kard. Macharskiego, i ks. Jana Fryźlewicza, proboszcza z Naprawy. Bracia mieli też siostrę Barbarę. Wszyscy odeszli do Pana w odstępie zaledwie kilku miesięcy.

Za cykl reportaży, które znalazły się w I tomie „Galerii Nowotarżan”, a wcześniej były publikowane w „Głosie Serca” – miesięczniku parafii NSPJ w Nowym Targu, M. Fryźlewicz odebrał specjalną nagrodę (bilety lotnicze do Lourdes) w Archidiecezjalnym Konkursie Gazetek Parafialnych im. ks. prał. Tadeusza Juchasa, organizowanym przez redakcję „Gościa Krakowskiego”.