Mistrz Matejko w nowej odsłonie

Grzegorz Kozakiewicz

publikacja 09.03.2023 20:37

Dom Jana Matejki, oddział Muzeum Narodowego w Krakowie, zainaugurował Rok Matejki modyfikacją ekspozycji w jego domu przy Floriańskiej 41.

Mistrz Matejko w nowej odsłonie Ekspozycja przybliża postać wybitnego malarza polskiego. Grzegorz Kozakiewicz

To pierwsza odsłona wystawy "Genius loci. Miejsce - ludzie - zbiory", którą Marta Kłak-Ambrożkiewicz, kustoszka i szefowa Domu Matejki, nazwała pierwszą z czterech pór roku, bowiem w Roku Matejki będzie tych modyfikowanych ekspozycji w sumie cztery. Pierwsza dotyczy głównie, choć nie jedynie, śmierci Matejki i okoliczności jego pogrzebu, który z iście królewską oprawą odbył się 7 listopada 1893 roku. Nekrolog artysty w najgrubszej możliwej czarnej ramie zajął całą pierwszą stronę "Kuriera Polskiego". Egzemplarz gazety możemy oglądnąć na wystawie.

- Wystawa przypomina niezwykłą historię tego miejsca, czyli pierwszego muzeum biograficznego w Polsce, dedykowanego Matejce - mówił dziś prof. Andrzej Szczerski, dyrektor Muzeum Narodowego. Jak dodał, wystawa pokazuje też, jakim uznaniem cieszył się malarz na przełomie XIX i XX w. oraz jak muzealnictwo już wtedy reagowało na potrzebę zachowania pamięci o artystach.

Dom Jana Matejki jest pierwszym muzeum biograficznym w Polsce (choć gdy go otwierano, Polski formalnie nie było). Po pogrzebie malarza, który zgromadził tysiące Polaków i przerodził się w patriotyczną manifestację, prof. Marian Sokołowski na łamach krakowskiego "Czasu" wystąpił z projektem utworzenia muzeum imienia Matejki. Zaproponował wykupienie domu artysty z rąk spadkobierców ze składek społecznych.

Muzeum gromadziło wszelkie pamiątki po artyście: obrazy, palety, ogromną kolekcję artefaktów służących Matejce jako rekwizyty w obrazach, dokumenty, list, szkicowniki, stroje, próbki tkanin, aż po pamiątki osobiste, jak choćby niespalone cygaro w specjalnym futerale.

Oprócz obiektów z masy spadkowej po malarzu przez cały czas zbiory Domu Matejki były wzbogacane przez dary składane przez prominentne osoby owych czasów. W gronie darczyńców byli m.in. Marian Sokołowski, Marcelina Czartoryska, Stanisław Bełza, Izydor Jabłoński, Tadeusz Stryjeński, Teodor Rygier, Maciej Szukiewicz i Cyprian Godebski.

W ramach obchodów Roku Jana Matejki w Gmachu Głównym MNK zostanie otwarta 23 czerwca wystawa "Matejko. Malarz i historia". Zostanie pokazanych 400 obiektów ukazujących zarówno twórczość malarza, jak i jego biografię.