Skojarzenia z wyglądem przyszłego kampusu nie są przypadkowe. – Łuk dachu na nowym budynku dydaktycznym, zestawiony z łukiem dachu istniejącej już biblioteki, rzeczywiście tworzy kształt, w którym można widzieć otwartą księgę lub rozpostarte skrzydła ptaka. Otwarta księga symbolizuje młodych ludzi chłonących wiedzę, a jednocześnie metaforycznie nawiązuje do księgi zamykającej się od powiewu wiatru na trumnie papieża Polaka. Wzbijający się w przestworza ptak również wskazuje na studentów, którzy – opuszczając mury uczelni – będą musieli odnaleźć się we współczesnym świecie. Chcemy ich do tego dobrze przygotować – mówi ks. prof. Robert Tyrała, rektor Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.

Obejmując w 2020 r. ten urząd, za cel swojej kadencji postawił doprowadzenie budowy kampusu do szczęśliwego finału. I choć trudności na drodze do realizacji nie brakowało, dziś z ufnością patrzy w przyszłość i przekonuje, że marzenia się spełniają. Wierzy również, że za dwa lata inauguracja roku akademickiego 2025/2026 odbędzie się już w nowym miejscu.

Optymizm nie dziwi – budowa, choć trwa zaledwie pół roku, przebiega zgodnie z planem (niewielkie opóźnienia związane z pracami gruntowymi i koniecznością wylania dodatkowych dziesiątek ton betonu, by budynek w przyszłości nie osiadł, zostały już nadrobione), a jej efekty wyglądają coraz bardziej imponująco. Stan surowy zamknięty będzie gotowy w przyszłym roku.

Czuję jego obecność

Podjecie decyzji o budowie kampusu UPJPII jest odważnym sięgnięciem do historii uczelni. Pod koniec lat 90. XX w. uniwersytet, będący jeszcze wtedy Papieską Akademią Teologiczną, ogłosił konkurs na projekt takiego przedsięwzięcia. – Udało nam się go wygrać. Kampus miał powstać na terenie ok. 4,5 ha, w pobliżu III Kampusu Uniwersytetu Jagiellońskiego (a obecnie także obok Cyfronetu AGH), a nasz projekt zakładał budowę biblioteki, budynków dydaktycznych, rektoratu, zespołu akademików, kościoła, a nawet mieszkań dla pracowników. Wybudowano jednak tylko bibliotekę o powierzchni 10 tys. mkw. i na tym prace się skończyły. Nadziei na to, że uda się je wznowić, nigdy nie straciłem. Czekałem cierpliwie, a dziś widok tego, co dzieje się na placu budowy, bardzo cieszy oczy – uśmiecha się prof. Krzysztof Ingarden z krakowskiego biura projektowego Ingarden & Ewý Architekci.

Dlaczego więc po tylu latach ks. prof. Tyrała postawił wszystko na jedną kartę i wrócił do tego pomysłu? – Budynki, które mamy w użytkowaniu, nie są naszą własnością. Są piękne i zabytkowe, znajdują się w samym sercu Krakowa (przy ulicach Franciszkańskiej, Grodzkiej, Bernardyńskiej i Kanoniczej), ale wynajem i remonty generują duże koszty. Powodują też, że jesteśmy w ciągłym rozproszeniu. Budując kampus, nie żegnamy się z centrum miasta (mamy nawet nadzieję, że co nieco pozostanie „po staremu”), ale chcemy stworzyć miejsce, które da nam gwarancję życia wspólnotowego. Miejsce, w którym będziemy wszyscy razem – tłumaczy ksiądz rektor.

Bardzo docenia także fakt, że po sąsiedzku, tuż za ścianą przyszłego kampusu, budowana jest świątynia – jakiś czas temu UPJPII przekazał pół hektara pod tę inwestycję. Jej efektem będzie pierwszy w Krakowie parafialny kościół noszący wezwanie św. Jana Pawła II. – Nieustannie odwołujemy się do słów, które Ojciec Święty wypowiedział w sierpniu 2002 r., gdy podczas swojej ostatniej wizyty w Krakowie poświęcił powstającą siedzibę biblioteki: „Tu wam błogosławię, na tym nowym miejscu”. To błogosławieństwo się realizuje, a ja, jako rektor, czuję obecność Jana Pawła II i mam świadomość, że on z nami jest, że nad nami czuwa – podkreśla ks. prof. Tyrała.

Istotny jest też fakt, że Ruczaj to nie są już obrzeża Krakowa, ale jeden z najdynamiczniej rozwijających się obszarów na mapie miasta, gdzie tramwajem można z centrum dojechać w 20 minut. – Jako uniwersytet chcemy być blisko mieszkańców tego osiedla, dlatego nie wyobrażam sobie, by kampus miał być ogrodzony. Ma być miejscem otwartym, do którego każdy będzie mógł przyjść (melodią przyszłości i kolejnym marzeniem jest budowa campo sportivo), i z którego będzie promieniowała świętość papieża. Z jego nauczaniem chcemy wychodzić do ludzi, by na nowo go pokazywać i na nowo go czytać – zaznacza ks. prof. Tyrała.

Temu ma też służyć zielona, ogólnodostępna przestrzeń, czyli patio pomiędzy biblioteką a budynkiem dydaktycznym, gdzie każdy będzie mógł usiąść, by wypić kawę albo poczytać książkę. – Profesor Ingarden stworzył koncepcję „małego Turbacza” – zostanie tu posadzona roślinność występująca w Gorcach, pojawią się drewniane ławy, a przychodzących witać będzie Jan Paweł stojący pośród ludzi. Chodzi o to, by choć w małym stopniu przenieść tutaj klimat tamtych łąk, na których papież spotykał się z młodymi – opowiada rektor uczelni.

Zielona przyszłość

Teren pod budowę kampusu został pobłogosławiony 8 czerwca 2022 r. przez abp. Marka Jędraszewskiego – wcześniej wszystkie plany skutecznie rujnowała pandemia. Dużą niewiadomą był też budżet inwestycji, jednak dzięki staraniom rektora UPJPII o pieniądze w Ministerstwie Edukacji i Nauki oraz wsparciu ze strony województwa małopolskiego, jak również dzięki licznym sponsorom finanse są zabezpieczone nie tylko na ukończenie stanu surowego, ale też na dużą część realizacji kolejnego etapu budowy.

– Nie mogliśmy mówić jako uczelnia, że znamy się na prowadzeniu budowy, bo nie mieliśmy o tym pojęcia, dlatego aby nie popełniać błędów, poprosiłem o pomoc rektora Akademii Górniczo-Hutniczej prof. Jerzego Lisa. Dzięki nawiązanej współpracy mamy ludzi, którzy stali się odpowiedzialni za to wielkie dzieło, a potem udało się wyłonić generalnego wykonawcę prac, czyli firmę NDI z Sopotu, która ma ogromne doświadczenie w realizacji dużych i ważnych projektów – tłumaczy ks. prof. Tyrała.

Zanim w kwietniu tego roku ruszyła budowa, na projekt przygotowany ponad 20 lat temu przez Ingarden & Ewý Architekci zostały naniesione lekkie poprawki – uniwersytet stawia bowiem na to, by kampus nie tylko nadążał za duchem czasu, ale nawet nieco go wyprzedzał. – W nowym czterokondygnacyjnym budynku o łącznej powierzchni przekraczającej 10,5 tys. m kw. będzie ponad 50 sal wykładowych z nowoczesną infrastrukturą, które posłużą także do spotkań i debat naukowych oraz dyskusji akademickich. Znajdą się w nim również aula na 450 osób, parking podziemny oraz stołówka – wylicza o. Fidelis Maciołek OFM, kanclerz uczelni, który bacznie dogląda, jak postępują prace. – Każdy dzień rozpoczynam i kończę, patrząc na podgląd budowy, który mam w telefonie dzięki specjalnej aplikacji i kamerze – pokazuje o. Maciołek. Przed laty, gdy był gwardianem krakowskich oo. bernardynów, odpowiadał za generalną renowację kościoła oo. bernardynów i sanktuarium św. Szymona z Lipnicy, znajdującego się u stóp Wawelu. Efekty tych prac zachwycają. Dziś to doświadczenie bardzo mu się przydaje, chociażby w kontaktach z ekipą pracującą na budowie. Ojciec Fidelis opowiada też, że w budynku zostaną zastosowane najnowsze rozwiązania architektoniczne o charakterze ekologicznym (tzw. inteligentnego budynku) z możliwością generowania energii ze słońca, infiltracji i retencji wody deszczowej, jak również stopy grzewczo-chłodzące oraz system termopali, który pozwoli zredukować w przyszłości koszty eksploatacyjne i wpisywać się w tzw. zielony ład.

– Wmurowanie kamienia węgielnego będzie dla nas ważnym i symbolicznym momentem, przypieczętowaniem tego wszystkiego, co już udało się zrobić. Sam kamień jest zaś cegłą podarowaną nam przez kard. Stanisława Dziwisza. Pochodzi ona z bazyliki św. Piotra w Rzymie. Została wmontowana w drzwi święte po zakończeniu pierwszego roku świętego, ogłoszonego przez Jana Pawła II. Wyjęto ją, gdy papież ogłosił ostatni rok jubileuszowy, czyli 2000. 4 listopada, w imieniny Karola, tej uroczystości będzie przewodniczył Wielki Kanclerz UPJPII abp Jędraszewski – zapowiada o. Fidelis.

Czas na nowości

Budowa kampusu to niejedyne wyzwanie, przed jakim stanęła uczelnia. Dawniej kojarzyła się przede wszystkim z miejscem, w którym królową nauk była teologia. Dziś, gdy osoby świeckie już rzadziej chcą ją studiować, i gdy w seminariach jest dużo mniej kleryków, trzeba było zmierzyć się z pytaniem, „w którą stronę trzeba iść, by nadal się rozwijać”. – Chcemy być blisko ludzi i dla ludzi, odpowiadając na ich potrzeby. W efekcie dużą popularnością cieszą się teraz u nas psychologia czy digital media oraz dziennikarstwo i komunikacja społeczna, które chcemy pogłębiać w języku angielskim. Teologia nigdy jednak nie przestanie być ważna, a od niedawna w naszej ofercie pojawiła się nowa dyscyplina – nauki biblijne – wylicza ks. prof. Tyrała i dodaje, że uniwersytet przygotowuje się też do uruchomienia nowych kierunków, m.in. studiów nad cywilizacjami. – Młodzi ludzie coraz częściej wybierają również nauki o rodzinie, a żeby o człowieku myśleć całościowo, chcemy pójść w stronę opieki nad osobami starszymi i chorymi w duchu bł. Hanny Chrzanowskiej. Otwieranie się na nowości i wchodzenie w rzeczywistości, w których powinniśmy być, uważam za powinność Kościoła, dlatego w planach są także prawo cywilne, polityka z dyplomacją oraz podjęcie zagadnienia kultury chrześcijańskiej – mówi rektor UPJPII.

Co ciekawe, obecnie każdy student I roku w II semestrze ma w grafiku przedmiot „Jan Paweł II”. Chodzi o to, by poznać swojego patrona, jak również jego nauczanie (m.in. w zakresie teologii moralnej) oraz odkłamać przekaz, który od dłuższego czasu sączy się z mediów.

– Zbudujmy razem kampus UPJPII – to nie jest tylko slogan. Tym hasłem próbujemy zachęcić do włączenia się w to przedsięwzięcie, które ma być dobrem wspólnym, jak największą liczbę osób – także absolwentów i sympatyków naszej uczelni. To miejsce będzie bowiem kolejnym na mapie Polski, w którym nauczanie największego naszego rodaka ma być wciąż żywe – zaznacza kanclerz.

Więcej informacji o kampusie można znaleźć na www.kampus.upjp2.edu.pl.