Hrabia Mycielski (1856-1928), krakowski historyk sztuki i polityk, był zaangażowany w pomoc dla żołnierzy Legionów Polskich. Wspierał też artystów malujących legionistów m. in. Karola Zyndram Maszkowskiego i Jana Rembowskiego. Organizował wystawy sztuki legionowej m. in. w 1916 r. w Krakowie.

- Zebrany przy tej okazji zbiór obrazów i rysunków o tematyce legionowej zapisał w testamencie wraz z całą swą kolekcją zbiorom wawelskim. To pierwsza prezentacja zachowanej części zbioru legionowego. Przy tej okazji dokonaliśmy gruntownej konserwacji znajdujących się w nim prac. Wiele z nich było bowiem w bardzo kiepskim stanie - powiedział prof. Jan Ostrowski, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu.

Nazwa wystawy - „Dwa pokolenia” - zorganizowanej w 100-lecie powstania Legionów Polskich pochodzi od tytułu obrazu Jacka Malczewskiego przedstawiającego portret podwójny Jerzego Mycielskiego i młodego oficera Legionów Michała Żymierskiego.

- Obraz namalowany w Wiedniu w 1915 r., ukazuje symbolicznie dwie generacje Polaków: starsze pokolenie wyrosłe w cieniu klęski Powstania Styczniowego i młode - czynnie walczące o niepodległość. W tle portretu Malczewski przedstawił pobojowisko usiane ciałami legionistów i postać Chrystusa z chorągwią rezurekcyjną. Było to nawiązanie do nadziei na zmartwychwstanie Polski - powiedziała Agnieszka Janczyk, kurator wystawy.

W czterech salach pokazano 58 obiektów z kolekcji Mycielskiego. Są to przede wszystkim portrety oficerów legionowych m. in. Mariana Żegoty-Januszajtisa, Czesława Jarnuszkiewicza, Kazimierza Sosnkowskiego, Edwarda Rydza-Śmigłego, Bolesława Roi i Michała Żymierskiego, wykonane przez Jana Rembowskiego, Leopolda Gottlieba, Stanisława Janowskiego, Karola Zyndram Maszkowskiego, Zygmunta Rozwadowskiego i innych artystów.

Po raz pierwszy pokazano także, znajdujący się w zbiorach wawelskich obraz olejny Jana Skotnickiego „Dzwonią ostrogi”, przedstawiający kawalerię legionową.

- Nie należy on wprawdzie do kolekcji Mycielskiego, ale był prezentowany w 1916 r. w trakcie zorganizowanej przez niego krakowskiej wystawy „Legiony Polskie” - poinformowała A. Janczyk.

Ekspozycję można oglądać do 7 grudnia w sali wystaw czasowych, na II piętrze Zamku Królewskiego na Wawelu.