Perły z listy UNESCO. Malutkie dzieło sztuki
Uwagę wielu osób odwiedzających podhalańskie Dębno przyciąga szczególnie drewniany kościółek pw. Św. Michała Archanioła, wpisany w 2003 r. na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Warto go przypomnieć przed zbliżającą się 41. Sesją Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO, która odbędzie się w Krakowie.
Wraz z kościołem dębnieńskim, na listę wpisano również inne zabytkowe kościoły drewniane: św. Michała Archanioła w Binarowej, Wszystkich Świętych w Bliznem, Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Haczowie, św. Leonarda w Lipnicy Murowanej oraz św. Filipa i św. Jakuba w Sękowej.
Zbudowana w drugiej połowie XV w. świątynia w Dębnie, zachwyca nie tylko smukłą sylwetką, ale także wykonanymi na przełomie XV i XVI wieku wielobarwnymi malunkami pokrywającymi wewnątrz ściany i sufit. Ta malutka świątynia przypomina turystom piernikowe budowle z bajek ich dzieciństwa. Kolejni duszpasterze cieszą się, że zaglądają tutaj turyści. Zawsze podkreślają jednak, że to nie jest muzeum, ale świątynia parafialna, gdzie od kilku wieków trwa nieustannie modlitwa.
Utrzymywanie zabytkowej świątyni nie jest łatwe dla kilkusetosobowej wspólnoty parafialnej, bo nie tylko trzeba zabiegać o fundusze na kosztowne renowacje i konserwacje oraz systemy bezpieczeństwa np. system przeciwpożarowy "Tarcza", ale także dostosowywać się do rygorystycznych wymagań konserwatorskich. Na piękny kościółek trzeba więc co dzień przysłowiowo chuchać i dmuchać. Z chuchaniem trzeba jednak uważać. Skroplona para z wielu oddechów i w ogóle wilgoć, źle działa bowiem na malowidła. Dlatego gdy jest duża wilgotność powietrza, kościół nie jest udostępniany do zwiedzania, z obawy o cenny wystrój zabytkowego wnętrza.
„Nim się przekroczy próg, kładzie się na oczach kobalt i złoto bocznych ołtarzy. Uwydatnia je biel ich kolumn. Słychać muzykę rzeźby, obrazów i malowanych desek. Gra drewno dębów i lip, modrzewi i smreków, jedli, jasieni. Dębno cudami słynące. Rezonans przychodzi kształtem piękna, kładzie się i utrwala w odczuciu, w świadomości. Dzieła sztuki we wnętrzu dębnieńskiej świątyni znajdują się tam w większości od początków istnienia kościoła, zespalając się z nim w jedną, nierozerwalną całość” - napisał Tadeusz Staich, znawca historii i kultury Podhala.
Zachwyca czternastowieczny krucyfiks na belce tęczowej, pochodzący z pierwszej świątyni w Dębnie, późnogotycki tryptyk ołtarzowy z XVI w. przedstawiający m.in. Matkę Bożą i św. Michała Archanioła, patrona świątyni, barokowe ołtarze boczne i malowidła pokrywające sufit i wszystkie wewnętrzne ściany świątyni. Z kościołem jest ściśle związana postać Józefa Janosa, ludowego rzeźbiarza-samouka, o niezwykłej wyobraźni. Ozdobił ją m.in. płaskorzeźbą Michała Archanioła, misternie wykonanym konfesjonałem, kapliczką, a także okazałym świecznikiem w kształcie pająka. Artysta powiadał: "zrobiłem pającka, coby świecki z wysoka niesły światło na ludzi i na ich paciorki".
Kościołowi poświęcono m.in. dwie książki albumowe Tadeusza Staicha oraz Tadeusza Skorupy i Rafała Monity, opublikowane przez wydawnictwo Astraia.
Smukła sylwetka drewnianej świątyni przyciąga oczy wszystkich którzy odwiedzają Dębno
Grzegorz Kozakiewicz
----
Niebawem w Krakowie odbędzie się 41. Sesja Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO, w której udział ma wziąć 3 tys. gości z prawie 200 krajów. Obrady potrwają od 2 do 12 lipca. Do samego ich rozpoczęcia będziemy przypominać kolejne, wpisane na listę UNESCO miejsca w Polsce. Polecamy zwłaszcza galerie zdjęć.
Pozostałe perły z listy UNESCO:
