Nie daj się zaczadzić

W ciągu minionego sezonu grzewczego – od 1 października 2011 r. do 30 kwietnia 2012 r. – małopolscy strażacy interweniowali ponad tysiąc razy w związku z obecnością tlenku węgla w pomieszczeniach. Z powodu zatrucia czadem zmarło 21 osób, a 338 zostało poszkodowanych. W tym sezonie od 1 października zanotowano już aż 36 interwencji, cztery osoby zostały poszkodowane, a dwie zmarły.

By przeciwdziałać zatruciom, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oraz Państwowa Straż Pożarna prowadzi kampanię społeczną „Nie dla czadu”. Częścią tej akcji jest również program zamontowania 500 czujników tlenku węgla w mieszkaniach osób starszych, niedołężnych i ubogich w 21 małopolskich gminach. Czujniki, sfinansowane przez grupę PZU, zostaną zamontowane przez strażaków, którzy przekażą również dokładne instrukcje obsługi i wyjaśnią, jakie niebezpieczeństwo stwarza tlenek węgla w pomieszczeniach.

Prowadzona jest również kampania informacyjna mająca przypominać o zagrożeniu. Tlenek węgla, potocznie nazywany czadem, jest efektem niepełnego spalania rozmaitych paliw, takich jak gaz czy węgiel. Jest bezbarwny, bezwonny i lżejszy od powietrza, dzięki czemu szybko się rozprzestrzenia − dlatego często nazywa się go „cichym zabójcą". Dostając się do organizmu, blokuje on dopływ tlenu do krwi, a co za tym idzie – do wszystkich tkanek. Następstwem ostrego zatrucia czadem może być nieodwracalne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, niewydolność wieńcowa, zawał i śmierć.

Zapobiec wydzielaniu się czadu można, dbając o odpowiednie spalanie każdego paliwa używanego w domu oraz o odpowiedni odpływ spalin. Należy sprawdzić, czy palniki np. w kuchence gazowej są czyste, a kanały wentylacyjne – drożne. Nie powinno się dokładnie uszczelniać okien, jeśli nie ma dodatkowej wentylacji (ich nieszczelność zapewnia tzw. mikrowentylację). Stan wszystkich urządzeń grzewczych i przewodów kominowych należy regularnie sprawdzać. Wydzielanie szkodliwych substancji – nie tylko czadu – towarzyszy również spalaniu w domowych piecach śmieci, zwłaszcza tworzyw sztucznych. Oprócz tego, że jest wykroczeniem, powoduje również zagrożenie działaniem toksyn (mogą m.in. wywoływać reakcje alergiczne i powodować nowotwory), a także pożarem – w kominach wytwarza się wtedy tzw. sadza szklista, która jest łatwopalna.

W razie podejrzenia zatrucia trzeba natychmiast zapewnić poszkodowanemu dopływ świeżego powietrza i przenieść go w bezpieczne miejsce, chroniąc tym samym siebie przed zatruciem. Dobrze jest również rozluźnić ubranie zaczadzonej osoby. Jeśli po przeniesieniu na świeże powietrze poszkodowany nie oddycha, trzeba natychmiast rozpocząć sztuczne oddychanie i masaż serca. Należy również zawiadomić służby ratownicze – przede wszystkim pogotowie (tel. 999) i straż pożarną (tel. 998, uniwersalny numer ratunkowy – 112).