Kraków skruszył pęta

31 października 1918 r. żołnierze polscy pod dowództwem por. Antoniego Stawarza zajęli koszary austriackie w Podgórzu, skąd ruszyli do Krakowa. Por. Ludwik Iwaszko zażądał od warty austriackiej, stojącej przed budynkiem nieistniejącego już obecnie odwachu przy wieży Ratuszowej na Rynku Głównym, przekazania służby. Ci poddali się temu żądaniu i odmaszerowali. Iwaszko przemówił do rozentuzjazmowanego tłumu. Kraków był wolny.

Co roku na pamiątkę tego wydarzenia odbywają się uroczystości rocznicowe. Podobnie było i teraz. Złożono wieńce na grobach bohaterów tamtych dni: kapitana Antoniego Stawarza (1889-1955) na cmentarzu Rakowickim w Krakowie i majora Ludwika Iwaszki (1894-1975) na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie. Członkowie ich rodzin wzięli udział w krakowskich uroczystościach.

Przed wieżą Ratuszową odbyła się uroczysta zmiana warty Straży Miejskiej. Prezydent Krakowa wręczył nagrody zwycięzcom „Biegu o szablę kapitana Antoniego Stawarza”. Złożono kwiaty przed tablicą pamiątkową na ścianie wieży Ratuszowej. Swe ślubowanie złożyli również gimnazjaliści.

Na podgórskim pl. Niepodległości odbyła się z kolei uroczystość „Niepodległość zaczęła się w Podgórzu”. Wręczono m.in. nagrody zwycięzcom konkursu historycznego „Bój o czapkę kpt. Antoniego Stawarza”. Jedną z lektur konkursowych są zawsze wspomnienia Stawarza „Gdy Kraków kruszył pęta”.