Monument stanął na Polskiej Górze Przemienienia w Morawicy. Upamiętnia postać historyka, prezesa IPN, który zginął katastrofie smoleńskiej.
To pierwszy pomnik Janusza Kurtyki w Polsce. Zaprojektował go Michał Wiśnios, a ufundowali parafianie wspólnoty św. Bartłomieja w podkrakowskiej Morawicy.
- W ten symboliczny sposób chcemy ukazać światu postać, którą warto naśladować - powiedział ks. Władysław Palmowski, proboszcz parafii morawickiej, niegdyś kapelan nowohuckiej „Solidarności”.
Pomnik odsłoniła 12 października Zuzanna Kurtyka, wdowa po prezesie IPN. - Jestem wzruszona, widząc, jak wielu przyjaciół pamiętało dziś o Januszu. On pewnie byłby jednak nieco zdziwiony dzisiejszą uroczystością. Był bowiem bardzo skromnym człowiekiem. Za to Polskę widział zawsze wielką - powiedziała Z. Kurtyka.
Janusz Kurtyka (1960-2010) był wybitnym historykiem średniowiecza i czasów najnowszych. Jako prezes Instytutu Pamięci Narodowej zainicjował m.in. Narodowy Dzień Żołnierzy Wyklętych.
- Ojca wiązały z Morawicą szczególne więzi. Tu bowiem znajdowało się niegdyś gniazdo możnego rodu Toporczyków, późniejszych Tęczyńskich. Ojciec zaś poświęcił Tęczyńskim swoje główne prace naukowe z zakresu średniowiecza - powiedział Paweł Kurtyka, syn zmarłego tragicznie prezesa IPN.
Pomnik J. Kurtyki, obok popiersi innych wybitnych postaci historycznych, jest częścią znajdującej się na Polskiej Górze Przemienienia ścieżki edukacyjnej przedstawiającej najnowszą historię Polski.