Czyste powietrze - kompleksowo

Jak wyjaśniał, propozycje zawarte w liczącym kilkadziesiąt stron dokumencie (od 9 marca jest on dostępny na stronie ministerstwa) dotyczą zmian prawnych, wsparcie finansowego dla wymiany pieców i modernizacji transportu miejskiego oraz rozwój produkcji paliw nisko i bezemisyjnych.

Krajowy Program Ochrony Powietrza ma ułatwić kompleksowe działanie na rzecz poprawy jakości powietrza. Postulowane w nim zmiany mają m. in. umożliwić realizowanie Programów Ochrony Powietrza, opracowywanych przez zarządy województw w przypadku przekraczania dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń w powietrzu.

Będą one dotyczyć nie tylko paliw, systemów ogrzewania czy docieplania budynków, ale także m. in. planów zagospodarowania przestrzennego - zwłaszcza w miejscach, gdzie chaotyczna zabudowa utrudnia naturalne przewietrzanie i potęguje zanieczyszczenie powietrza.

Walka o czyste powietrze skupia się obecnie na ograniczaniu tzw. niskiej emisji, czyli zanieczyszczeń pochodzących z domowych palenisk, w których spalane są śmieci i złej jakości paliwo. Dlatego, jak przekonywał M. Grabowski, kluczem do sukcesu jest edukacja. - Bez zmiany świadomości nic się nie uda - mówił w Krakowie minister.

Dodał, że realizacja  zapisów KPOP nie zależy tylko od niego, ale także m. in. od ministra gospodarki. Sam Krajowy Program Ochrony Powietrza po konsultacjach może zostać przyjęty w pierwszym półroczu tego roku. Kiedy pójdą za nim konkretne rozwiązania legislacyjne - nie wiadomo.

Poseł Tadeusz Arkit zapewniał, że w sejmie został już złożony projekt zmian prawnych, które umożliwią m.in. sejmikom województw wprowadzanie ograniczeń stosowania poszczególnych rodzajów paliw oraz ustalenie parametrów technicznych urządzeń wykorzystywanych do ogrzewania budynków. Z kolei rady miast będą mogły wprowadzać strefy ograniczonej emisji komunikacyjnej. Planowane rozwiązania mają "doprecyzować" obowiązujące prawo, by nie było możliwe zaskarżanie uchwał takich jak ta, przyjęta  w 2013 roku przez Sejmik Województwa Małopolskiego (na obszarze gminy miejskiej Kraków do ogrzewania budynków i ciepłej wody użytkowej dopuszczono tylko gaz ziemny i olej opałowy).

Zdaniem Andrzeja Guły z Polskiego Alarmu Smogowego edukacja, prawo i narzędzia finansowania np. wymiany starego typu kotłów na paliwa stałe czy termomodernizacji budynków muszą być wprowadzane jednocześnie. - Sama edukacja nie rozwiąże problemów, a finansowanie bez odpowiednich regulacji oznacza marnowanie miliardów publicznych pieniędzy - przekonywał podczas krakowskiego spotkania. - Tymczasem nikt nie chce podjąć konkretnych regulacji. Rzeczy, które są konieczne dla poprawy jakości powietrza, a są bardzo trudne, takie jak choćby standardy jakości węgla, omijane są szerokim łukiem - dodał.

Minister środowiska pytany o groźbę nałożenia na Polskę unijnych kar za przekraczanie norm zanieczyszczenia powietrza przekonywał, że nie ma takiego zagrożenia, a Krajowy Program Ochrony Powietrza nie jest odpowiedzią na "dialog" z Unią Europejską, ale na realne potrzeby.