Kominy i... gęsi

Klimaty industrialne i rustykalne, Śląsk i dawna Galicja. Taki pejzaż możemy podziwiać na fotografiach M. Cały, artysty fotografika, który po raz drugi pokazuje swój dorobek w Krakowie. Tym razem w Muzeum Historii Fotografii im. Walerego Rzewuskiego.

Z jednej strony mamy Katowice-Załęże czy Rudę Śląską. Z drugiej - Kalwarię Pacławską i Mrzygłód. - Fotografie M. Cały są pejzażem bardzo różnym - miejskim i wiejskim, przeznaczonym dla ludzi, którzy szczególnie cenią estetykę, ale też dla tych, którzy interesują się losem innych. Te dwa rodzaje zdjęć łączy jedno - realizm magiczny - twierdzi Marek Janczyk, kurator wystawy. - Fotografia Cały jest na pozór zwyczajna, ale niepokoi, jest w niej magia - dodaje.

Mimo widoków pełnych ciągów ulic, budynków fabrycznych kominów, na pierwszym planie jest człowiek. Widać bawiące się na ulicy dzieci, a przed małym domkiem stoi stara syrenka. To Śląsk - skondensowany w dwóch salach wystawienniczych. Z kolei na sielskich obrazkach z Galicji zobaczymy kobietę idącą "do pola", pasące się krowy, ludzi pochylonych nad ziemią. To widoki, o które teraz trudno.

Usytuowane tak fotogramy nawzajem się wzmacniają. W obu rzeczywistościach jest coś niepokojącego, nieprzyjaznego człowiekowi. - Nie chodzi o to, aby zdjęcia były tylko przyjemne w oglądaniu, ale aby wzbudzały refleksję - mówi kurator. - Człowiek stworzył ten pejzaż industrialny, ale sam musi w nim żyć. Nie jest to łatwe ani przyjemne - dodaje twórca projektu M. Cała, który przyznaje, że od lat pragnie uchwycić relacje człowieka z pejzażem Śląska, ale też Galicji, przetworzonej w latach 80. XX wieku. - Pochodzę z Bielska- Białej, więc częściowo identyfikuję się ze Śląskiem, a częściowo z Galicją - tłumaczy.

Wystawa M. Cały eksponowana była w wielu galeriach w Polsce i za granicą, autor zaliczany jest do 100 najważniejszych polskich fotografów i brał udział w wystawie "Polska fotografia w XX wieku" (Warszawa, Wilno).

Fotogramy M. Cały są czarno-białe, czarno-biała jest też rzeczywistość lat 70., 80. i 90. XX w. Zdjęcia XXI wieku są już natomiast kolorowe (takie znalazły się w wydanym przez MHF albumie). Na wystawie "Śląsk i Galicja" w MHF przy ul. Józefitów 16 możemy je oglądać do 17 kwietnia.