Nowoczesny trzypiętrowy budynek projektu Danuty Fredowicz powstał na tyłach pałacu przy ul. Piłsudskiego 12, mieszczącego Muzeum Emeryka Hutten-Czapskiego, oddział Muzeum Narodowego w Krakowie. To symboliczne połączenie postaci wnuka i dziadka. Józef Czapski był bowiem wnukiem E. Hutten-Czapskiego, wielkiego kolekcjonera monet, medali i pamiątek polskich, fundatora muzeum. Sam Józef studiował malarstwo w Krakowie i w Paryżu. Więziony przez bolszewików w obozie w Starobielsku, jako jeden z nielicznych ocalał z masakry oficerów polskich w 1940 r., określanej jako „zbrodnia katyńska”. Będąc oficerem Armii gen. Andersa, poszukiwał swoich zaginionych kolegów.

Był szefem Oddziału Kultury i Prasy II Korpusu Polskich Sił Zbrojnych. W 1947 r. wraz z Jerzym Giedroyciem współtworzył Instytut Literacki, który wydawał m.in. miesięcznik „Kultura”. Z Instytutem i „Kulturą” był związany do końca życia, mieszkał w jego siedzibie w podparyskim Maisons-Laffitte. Opublikował kilka książek zawierających wspomnienia i rozważania o sztuce, m.in.: „Wspomnienia starobielskie”, „Na nieludzkiej ziemi”, „Tumult i widma”, „Patrząc”, „Czytając”, „Wyrwane strony”. Kontynuował także działalność malarską. Przez wiele lat prowadził dziennik będący zapisem jego przemyśleń, lektur, pracy malarskiej. Swoje archiwum, w tym 278 tomów dziennika i wielotysięczny zbiór korespondencji oraz bibliotekę, zapisał w testamencie Muzeum Narodowemu w Krakowie.

– Miał równolegle dwa talenty – do pisania i malowania – mówi prof. Krystyna Zachwatowicz, znana scenograf, która opracowała scenariusz ekspozycji. – To opowieść o życiu tego niezwykłego człowieka. Odtworzyliśmy m.in. pokoik Czapskiego z Maisons-Laffitte.

Symbolicznym przedmiotem związanym z jego biografią i zainteresowaniami intelektualnymi jest tom utworów Norwida, który Czapski miał ze sobą w obozie w Starobielsku i potem na emigracji. W pawilonie, prócz wspomnianej rekonstrukcji pokoiku-pracowni Czapskiego, pokazano również jego obrazy i wybrane tomy dziennika. Jednym z elementów ekspozycji jest również tzw. pokój świadka, poświęcony zbrodni katyńskiej. Opowieść biograficzna o Czapskim ma charakter multimedialny. Będą tu wyświetlane m.in. poświęcone mu filmy dokumentalne. Badacze będą mieli zaś okazję zapoznawać się w czytelni z archiwum i biblioteką artysty. – Pawilon nie będzie typowym muzeum biograficznym, skoncentrowanym na przeszłości. Będą się tu odbywały także spotkania i wystawy dotyczące sztuki współczesnej – mówi prof. Andrzej Betlej, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie.