Mamy mają prawo!

Stowarzyszenie tworzą kobiety, które są mamami, lubią być aktywne społecznie, znają problemy kobiet i mam oraz mają doświadczenie, którym chcą się dzielić z innymi. To doświadczenie dotyczy też pobytu w szpitalu podczas porodu i ciąży. Nie zawsze było różowo...

- Tylko 10 małopolskich szpitali bierze udział w akcji "Rodzić po ludzku", a my badaniami objęłyśmy wszystkie 28 szpitali położniczych w naszym województwie - opowiada Iwona Adamska-Sala, koordynator projektu "Mamy prawo" i wyjaśnia, że kobiety w ciąży oraz w okresie połogu mają prawo do szczególnej opieki zdrowotnej, zagwarantowanej przez art. 68 ust. 3 Konstytucji RP, oraz obowiązujące od 2012 r. standardy postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej nad kobietą w okresie ciąży, porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem.

Stowarzyszenie "Obywatel Mama" postanowiło więc sprawdzić, jak jest w praktyce, i to nie tylko pod względem bezpieczeństwa kobiety i dziecka, bo to wydaje się być oczywiste. - Interesowało nas przede wszystkim poszanowanie godności kobiety i jej podmiotowości. Inaczej mówiąc - czy rodząca kobieta ma wpływ na to, co się wokół niej dzieje, bo jakość porodu ma znaczenie i dla kobiety, i dla jej dziecka - tłumaczy I. Adamska-Sala. - Problem w tym, że z powodu braku narzędzi monitorujących realizację i egzekwowanie standardów, a także niskiej świadomości kobiet na temat przysługujących im praw, szpitale często nie przestrzegają zasad, uznając jednocześnie, że dają one kobietom zbyt wysokie kompetencje - zauważa.

Czas to zmienić, a pierwszym krokiem był audyt szpitali i oddziałów położniczych w Małopolsce. Stowarzyszenie "Obywatel Mama" przygotowało więc ankiety do wypełnienia przez kobiety, które urodziły dziecko po 1 maja 2013 r. Kwestionariusze były zbierane zarówno w szpitalach, jak i drogą elektroniczną, a w ramach projektu prowadzone były również działania prawne (wsparcie prawne dla kobiet, zdobywanie informacji publicznej od szpitali) oraz spotkania dla kobiet (tzw. kręgi okołoporodowe, których zorganizowano 22).

- Na podstawie 3602 zebranych ankiet powstało 28 raportów indywidualnych, a także wnioski dla szpitali o wprowadzenie zmian, podjęcie odpowiednich działań oraz przeprowadzenie analizy zasadności wybranych praktyk - mówi koordynatorka projektu. Następnie opublikowanych zostało 6 rankingów, opracowanych ze względu na 6 kategorii: podmiotowość, informowanie, naturalność, warunki, życzliwość, ranking ogólny.

W kwietniu 2016 r. odbyły się też spotkania ze wszystkimi szpitalami, którym przekazane zostały m.in. raporty i wnioski o wprowadzenie zmian. W efekcie tych spotkań, publikacji rankingów i nagłośnienia medialnego projektu ponad 70 proc. szpitali zadeklarowało wprowadzenie zmian tak, by podnieść stopień realizacji standardów medycznych.

Powstał też raport ogólny dla całego województwa, rekomendacje dla szpitali, personelu i Ministerstwa Zdrowia, a certyfikaty "Znamy i dbamy o prawo mamy" trafiły do szpitali, które w świetle audytu najlepiej realizują standardy w poszczególnych kategoriach.

Poniżej publikujemy szpitale i ośrodki, które w poszczególnych kategoriach zajęły trzy pierwsze miejsca.

Kategoria "podmiotowość": Szpital Powiatowy w Brzesku, Centrum Zdrowia Tuchów - oddział w Dąbrowie Tarnowskiej, Szpital Powiatowy w Limanowej im. Miłosierdzia Bożego.

Kategoria "informowanie": Szpital Ginekologiczno-Położniczy Medikor w Nowym Sączu, Szpital Powiatowy w Brzesku i Szpital Powiatowy im. bł. Marty Wielickiej w Bochni.

Kategoria "naturalność": Szpital Specjalistyczny im. S. Żeromskiego w Krakowie, Szpital Specjalistyczny im. L. Rydygiera w Krakowie oraz Szpital im. R. Czerwiakowskiego w Krakowie.

Kategoria "warunki": Szpital Ginekologiczno-Położniczy Medikor w Nowym Sączu, Centrum Zdrowia Tuchów i Specjalistyczny Szpital im. E. Szczeklika w Tarnowie.

Kategoria "życzliwość": Szpital Powiatowy im. bł. Marty Wielickiej w Bochni, Szpital Specjalistyczny im. S. Żeromskiego w Krakowie oraz Szpital Wojewódzki im. św. Łukasza w Tarnowie.

Kategorii "zadowolenie": Szpital Powiatowy im. bł. Marty Wielickiej w Bochni, Szpital Ginekologiczno-Położniczy Medikor w Nowym Sączu i SP ZZOZ w Proszowicach.

W rankingu ogólnym wygrały natomiast: Szpital Uniwersytecki w Krakowie, Szpital Powiatowy im. bł. Marty Wielickiej w Bochni i Szpital Powiatowy w Limanowej im. Miłosierdzia Bożego.

Szczegółowe informacje można znaleźć na: www.prawomamy.pl oraz www.obywatelmama.pl.