Obradują archiwiści kościelni przejdź do galerii

Forum jest formą wymiany doświadczeń. - Archiwa diecezjalne są częścią urzędu poszczególnych biskupów. Nie są przy tym jednak jedynie zbiornicami użytecznych akt. Stanowią również podstawę do wszechstronnych badań naukowych, m.in. nad historią duchowości - powiedział bp Jan Kopiec z Gliwic, otwierając 10 października w siedzibie wawelskiego Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej obrady forum.

Bp Kopiec jest profesorem historii Kościoła, delegatem Konferencji Episkopatu Polski ds. Stowarzyszenia Archiwistów Kościelnych.

Dr Wojciech Woźniak, naczelny dyrektor Archiwów Państwowych, przedstawił zamierzenia na najbliższe lata w zakresie rozwoju form funkcjonowania archiwów oraz wsparcia ze strony Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych dla działań archiwów niepaństwowych, w tym także kościelnych.

- Materiał archiwalny jest cenny o tyle, o ile może być jak najłatwiej dostępny. Ważny będzie więc ułatwiający ów dostęp m.in. rozwój cyfrowych form ewidencjonowania i udostępniania zbiorów. W już funkcjonującym serwisie internetowym: www.szukajwarchiwach.pl, gdzie podawane są informacje z 32 archiwów państwowych, znalazły się do tej pory opisy i skany 21 mln dokumentów - poinformował dyrektor Woźniak.

Wspomniał również o konkursach na dofinansowanie wykonywania cyfrowych kopii akt w archiwach niepaństwowych. Jak wynikało z wypowiedzi dyrektorów, wiele wniosków o dotacje nie zostało uwzględnionych m.in. ze względu na skomplikowany system wymagań. - W mniejszych archiwach, gdzie personel składa się niekiedy jedynie z 2 osób, prawidłowe wypełnienie tak skomplikowanych wniosków jest bardzo trudne - powiedział ks. dr Andrzej Kwaśniewski z Kielc.

- Wymaganie zadeklarowania praw do własności digitalizowanych materiałów praktycznie zamknęło na razie drogę do digitalizacji cennych archiwów kościelnych znajdujących się na wschodzie Europy. Inne kraje już tego dokonały bez stawiania wymagań tego typu - wspomniał ks. prof. Jan Szczepaniak z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II.

Ks. prof. Szczepaniak przedstawił również wraz z dr. Józefem Skrabskim pierwsze rezultaty prac nad stanem zachowania, opracowaniem, zabezpieczeniem i digitalizacją zbiorów w kilkuset archiwach kościelnych archidiecezji krakowskiej.

- W trakcie pierwszego etapu badań w terenie dokonywaliśmy niespodziewanych odkryć. Na strychu jednego z XX-wiecznych kościołów, w którym rzekomo miało nie być żadnych starych akt, znaleźliśmy 4 wielkie szafy wypełnione cennymi dokumentami, nawet z XVII wieku - powiedział dr Skrabski.

- Nie stwierdziliśmy rażących uchybień w przechowywaniu dokumentów. Jedynie w jednym przypadku okazało się, że zastałem stare, XVIII-wieczne metryki przemieszane z ziemniakami - dodał ks. prof. Szczepaniak.

Niepowtarzalną okazją dla uczestników forum było obejrzenie wybranych cennych rękopisów z Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej i niedostępnych na co dzień magazynów. Ze wzruszeniem oglądali m.in. rękopiśmienną księgę z XI w. "Decreta Romanorum Pontificum", gdzie w 1100 r. zapisano unikatowy katalog ksiąg znajdujących się w archiwum kapituły, księgę "Predicationes" z 800 r., gdzie zapisano imię Arona, pierwszego biskupa krakowskiego, bullę papieża Innocentego IV z 1253 r. dotyczącą kanonizacji biskupa krakowskiego Stanisława i oryginalny akt unii Polski i Litwy zawartej w 1385 r. w Krewie.

- To tylko niewielka część z naszego licznego zbioru cennych dokumentów dokumentujących dzieje Kościoła krakowskiego przez wieki - powiedział ks. prof. Jacek Urban, dyrektor archiwum kapitulnego.

Dzisiaj i jutro archiwiści kościelni będą jeszcze poznawać zasoby Archiwum Bazyliki Mariackiej, Archiwum Księży Misjonarzy i Archiwum Kurii Metropolitalnej.