Etyka ma przewagę nad prawem

To właśnie "Zaufanie w mediach - zaufanie do mediów" było tematem XI Konferencji Etyki Mediów, zorganizowanej przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie.

- Media to ludzie - z jednej strony dziennikarze, twórcy, z drugiej odbiorcy. Dlatego jeśli dziennikarz pisze z myślą o kimś, kogo szanuje i wobec kogo chce być wiarygodny, to czytelnik to czuje i przekaz jest odbierany jako godny zaufania - tłumaczy ks. prof. Michał Drożdż, dyrektor Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społeczenej UPJPII. - Na tym polega budowanie tego medialnego zaufania - od relacji międzyludzkich do poziomu instytucji, gdzie zaufanie jest tylko poprzez analogię przenoszone z relacji między człowiekiem a człowiekiem - dodaje.

W czasie XI Konferencji Etyki Mediów naukowcy, dziennikarze oraz studenci mówili m.in. o zjawiskach takich jak fałszywe informacje (tzw. fake news), które stają się coraz poważniejszym w problemem w dobie mediów społecznościowych czy kryzys zaufania do sondaży, wynikający nie tylko z ich niskiej jakości (zwłaszcza sondaże wyborcze w ostatnim czasie często się "myliły") czy rozbieżności między różnymi ośrodkami badań, ale także z niekompetentnego prezentowania wyników sondaży w mediach.

Dyskutowano jednak o zaufaniu nie tylko do mediów (gazet, telewizji czy stron internetowych) i ich przekazu. Prof. Krzysztof Gurba prezentował np. przeprowadzone na Uniwersytecie Papieskim badania, dotyczące tego, jaką rolę odgrywa zaufanie w edukacji na odległość (e-learningu). Przekonywał, że nie chodzi tylko o zaufanie do nadawcy, czyli prowadzącego dany kurs, ale także m.in. o zaufanie do pozostałych kursantów. Nabiera to znaczenia zwłaszcza w przypadku coraz popularniejszych - zwłaszcza za granicą - tzw. masowych kursów online (Massive Open Online Courses - w skrócie MOOC), w których istotną role odgrywa interakcja między uczestnikami.

- Co roku pojawiają się nowe tematy, które odzwierciedlają współczesne tendencje w świecie mediów. Wobec tych zjawisk etyka staje ze swoimi tradycyjnymi zasadami i wartościami. Ma ona tę przewagę nad wszelkimi regulacjami prawnymi, że dzięki uniwersalizmowi wartości i zasad może najszybciej odpowiedzieć na nowe wyzwania technologiczne, medialne, za którymi prawo nie nadąża - podsumowuje ks. prof. Drożdż.