Odwołując się do słów św. Jana Pawła II, które ten często powtarzał ludziom odpowiedzialnym za losy świata, metropolita krakowski podsumował swój wykład o etyce w przekazywaniu informacji.

Wiele z przytoczonych faktów można odnieść do tego, co dzieje się obecnie w polskich mediach, i do tego, jak kształtowana jest opinia publiczna w sprawach dotyczących działania państwa, ustawodawstwa, czy nawet ekologii i szeroko pojętego środowiska.

Abp Jędraszewski tłumaczył m.in., że powołaniem człowieka jest prawdomówność i że niewłaściwie rozumiana wolność nie może występować przeciwko prawdzie i wartościom.

Nie bez powodu ludzie wstydzą się przyznać do kłamstwa. - Niestety, nie każdy czuje awersję do kłamstwa. Natomiast jej zupełny brak świadczy o tym, że w genetycznym wyposażeniu człowieka występuje czynnik diabelski, bo książę tego świata stoi w opozycji do ducha prawdy i jest ojcem kłamstwa - zauważył hierarcha.

Jego zdaniem, istota zniewolenia człowieka polega na tym, że myśląc, iż jesteśmy wolni, oddajemy tę wolność drugiemu człowieka, a robimy to z pokorą i wdzięcznością, bo wpaja się nam, że jesteśmy za słabi, by być wolnymi i odpowiedzialnymi. Lepiej więc, by tę odpowiedzialność ktoś za nas przejął.

- I dziś w przestrzeni publicznej zdarzają się ataki na tych, którzy mówią, że ze względu na swoje dobrze ukształtowane sumienie nie będą robić jakiejś rzeczy. Obrońcy prawa mówią wtedy, że skoro żyjemy w państwie prawa, to ono powinno decydować, a nie sumienie. Nie mają racji - przekonywał arcybiskup.

Co więcej, zniewalanie człowieka odbywa się dziś na poziomie przedprogowym świadomości - chodzi o to, by zapanować nad umysłami ludzi, odwołując się do ich podświadomości, ukrytych emocji i lęków, niewiedzy.

Współczesne media robią to, wykorzystując siedem mechanizmów: chowając ważne wiadomości w mniej istotnym miejscu gazety lub na końcu telewizyjnych wiadomości, przekazując zmanipulowaną informację za pośrednictwem środowisk opiniotwórczych, ujawniając (obok informacji prawdziwej, ale niekorzystnej dla danego medium) kontrinformacji negatywnej, pokazując sprawy ważne jako małe ważne i odwrotnie, mówiąc półprawdę w celu zbudowania fałszywego obrazu rzeczywistości, odwołując się do emocji odbiorców czy kreując wroga lub kozła ofiarnego, na którym można skupić uwagę.

Media stosują też tzw. trolling (wykorzystujący ludzi m.in. do pisania fałszywych komentarzy), fake newsy (kłamliwe informacje) oraz astroturfing, oznaczający pozornie spontanicznie i oddolnie organizowane akcje czy inicjatywy obywatelskie, które mają okazywać poparcie lub sprzeciw wobec danego wydarzenia, polityka, rządu.

Tymczasem główny inicjator akcji może pozostać w cieniu i włączyć się do niej dopiero w kulminacyjnym momencie. Ta technika wymaga m.in. znalezienia i przygotowania odbiorców spreparowanej informacji, zrobienia szumu informacyjnego i zalania nią internetu, podgrzewania tematu, realizacji założonego początkowo celu i nagłego uspokojenia nastrojów.

- W taki sposób zaczęły działać tzw. spontaniczne protesty w Polsce, organizowane np. w związku z ustawami dotyczącymi reformy sądownictwa - zaznaczył metropolita, przytaczając jeszcze jeden ważny fakt. Otóż Oxford ogłosił rok 2016 początkiem ery tzw. postprawdy.

- Większości z nas, zagonionych w pościgu za tandetnymi doznaniami, nie stać ani na dzielność w szukaniu prawdy, więc podążamy za stadem. Dlatego trzeba tworzyć grupy i środowiska, w których będziemy wymagać od siebie więcej, oraz - jak uczył Jan Paweł II - płynięcia pod prąd - apelował abp Jędraszewski.

Swoje święto leśnicy rozpoczęli od Mszy św. w bazylice oo. franciszkanów, której przewodniczył abp Marek Jędraszewski. Następnie świętowanie przenieśli do Kina "Kijów", gdzie najbardziej zasłużeni odebrali odznaczenia, a później odbyła się tam też część konferencyjna. Jedną z jej części był wykład metropolity krakowskiego.