- To nowe otwarcie działalności Muzeum Archidiecezjalnego. Pragniemy, by ten niegdysiejszy dom kard. Wojtyły, o czym przypomina jego odtworzony gabinet, stał się domem otwartym dla wszystkich, gdzie czuje się atmosferę troski o piękno i dobro - powiedział ks. prof. Andrzej Witko.

O przesłaniu ideowym wystawy w kontekście 100. rocznicy odzyskania niepodległości mówił abp Marek Jędraszewski.

- Słowo niepodległość, jest zaprzeczeniem podległości. I znowu jakby pierwszym doświadczeniem, a przynajmniej pokusą duchową człowieka było to, że czemuś podlegamy; ale za tym kryje się jedna prawda - by być wolnym, trzeba wybrać wolność, trzeba chcieć być wolnym. Tak samo, żeby przeżywać niepodległość, trzeba się za nią opowiedzieć. To jest decyzja poszczególnego człowieka, by żyć w wolności, którą odwiedza droga ku prawdzie; to jest odwaga, by zrzucić to, co nas ku podległości będzie kusiło - powiedział metropolita krakowski.

- Ta wystawa, która tak bardzo wpisuje się w stulecie odzyskania niepodległości, wskazuje na wielkie, wspaniałe pokolenia Polaków, z których dzisiaj jesteśmy dumni, których imiona przywołujemy poprzez słowa pieśni czy przez muzykę. Przywołujemy także postawy Polaków przez tyle pokoleń, które wybierały wolność, wybierały niepodległość, mówiąc zdecydowane nie wobec tego, co wolność krępuje a niepodległości zaprzecza. Na tej wystawie będzie można zobaczyć to, co jest owocem troski i ukochania Polski, i ukazywania za wszelką cenę pewnych wydarzeń, które wskazywały na wielkich Polaków mówiących "nie" wobec prób zniewolenia i podporządkowania, do których nas zaborcy próbowali zmusić. Mam tu na myśli Gabinet Historyczny stworzony przez bp. Jana Pawła Woronicza w Pałacu Biskupów Krakowskich. Jego zawartość została niemal w całości przeniesiona na wystawę. Zgodziłem się na to, żeby można było zobaczyć te wspaniałe znaki, które przeszłość nam pokazuje i przekazuje, mówiące o tym, że Polacy chcieli być wolni - dodał abp Jędraszewski.

- Tytuł i zawartość wystawy "Polonia Sacra" (Polska uświęcona) przywołuje z jednej strony bogate przesłanie narodowe wpisujące się w dzieje artystyczne naszej ojczyzny, ale także tego, co w dziejach Polski jest święte. Chcemy na to wszystko popatrzeć przez pryzmat wyjątkowych dzieł sztuki zgromadzonych na terenie archidiecezji krakowskiej. Mają nam wskazać tę niezwykłą duchową przestrzeń, odkrywaną przez całe pokolenia w tęsknocie za wolnością - powiedział ks. Witko.

Wśród 200 eksponatów pochodzących z Pałacu Arcybiskupów Krakowskich oraz świątyń i klasztorów na terenie archidiecezji są m.in. pokazywane obrazy maryjne m.in. z Krakowa, Bolechowic, Gaju i Raciborowic. Ciekawe jest przedstawienie Matki Bożej z Dzieciątkiem, adorowanej przez św. Jacka i św. Jana Kantego. Po raz pierwszy pokazano też obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem pędzla Józefa Unierzyskiego, zięcia Jana Matejki.

- Najcenniejszym dziełem o tematyce maryjnej, pokazywanym po raz pierwszy, jest szesnastowieczny obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, powstały w kręgu warsztatu Łukasza Cranacha, odnaleziony w kościele w Raciborowicach. Niegdyś znajdował się prawdopodobnie w katedrze wawelskiej - powiedział dr Józef Skrabski, współkurator wystawy. Obraz znalazł się w specjalnie zaaranżowanym oratorium.

- To, co zobaczymy na wystawie, będziemy mogli przemodlić w towarzystwie Maryi i naszych świętych m.in. Stanisława i Jana Kantego, których relikwie będą wystawione w oratorium w zabytkowych, bogato zdobionych relikwiarzach - powiedział ks. Witko

Na wystawie pokazano także wizerunki polskich świętych m.in. drewniane XVIII-wieczne figury św. Wojciecha i św. Stanisława z kościoła w Leńczach, obraz św. Stanisława z Muzeum Archidiecezjalnego, wizerunek bł. Salomei z klasztoru klarysek w Krakowie, "Wizja św. Kazimierza", XVIII-wieczny obraz Szymona Czechowicza z klasztoru reformatów w Wieliczce, XVIII-wieczny wizerunek św. Stanisława Kostki z klasztoru benedyktynek w Staniątkach i XVII-wieczny portret bł. Michała Giedroycia z kościoła św. Marka w Krakowie.

Po raz pierwszy na wystawie muzealnej jest pokazywane również wyposażenie tzw. Gabinetu Historycznego, stworzonego w krakowskim pałacu biskupim przez bp. Jana Pawła Woronicza (1757-1829), m.in. cykl obrazów pędzla Michała Stachowicza i Franciszka Smuglewicza ukazujących nadanie przez Kazimierza Wielkiego przywilejów wiślickich, założenie Uniwersytetu Krakowskiego, Unię Lubelską, księcia Józefa Poniatowskiego wjeżdżającego do Krakowa i przysięgę Kościuszki na Rynku Krakowskim.

Przedstawiono także rolę wybitnych duchownych m.in. kard. Adama Stefana Sapiehy i kard. Karola Wojtyły w wysiłkach wolnościowych Polaków.

Dopełnieniem wystawy przy ul. Kanoniczej jest ekspozycja w Muzeum Katedralnym, pokazująca jaką rolę w drodze do wolności odegrała Polska królów i biskupów krakowskich, Polska św. Stanisława i św. Wojciecha. Oprócz pamiątek po monarchach i biskupach, można tam zobaczyć rękopis bulli kanonizacyjnej św. Stanisława z 1253 r. i pochodzącą również z XIII w. księgę "Rocznika Krakowskiego"

Dobrodziejom muzeum przyznano po raz pierwszy nagrodę "Tuus Maria". Muzycznym akcentem wernisażu był recital mezzosopranistki Jadwigi Postrożnej, która z towarzyszeniem pianisty Piotra Michalika wykonała utwory Stanisława Moniuszki, Ignacego Jana Paderewskiego i Tadeusza Joteyki.

Wystawę "Polonia Sacra" będzie można oglądać do 14 kwietnia przyszłego roku, w siedzibie Muzeum Archidiecezjalnego Kardynała Karola Wojtyły w Krakowie przy ul. Kanoniczej 19-21

  Najcenniejszym dziełem na wystawie jest szesnastowieczny obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, powstaly w kręgu Łukasza Cranacha, odnaleziony w kościele w Raciborowicach Bogdan Gancarz /Foto Gość