90 lat Romualda Twardowskiego

Od kilkudziesięciu lat jego liczne kompozycje wydaje Polskie Wydawnictwo Muzyczne w Krakowie. - Romuald Twardowski to legenda polskiej muzyki, postać niezwykła, osobowość nietuzinkowa. Artysta pełen zaraźliwego entuzjazmu, twórczej energii, znakomitego humoru i niebywałej życzliwości. To dla zespołu naszej oficyny wielki zaszczyt, że od prawie sześciu dekad możemy ściśle współpracować z tak wybitnym twórcą, publikować jego kolejne dzieła - nie tylko chóralne, z których jest chyba najbardziej znany, i promować jego muzykę na całym świecie - mówi Daniel Cichy, dyrektor i redaktor naczelny PWM.

- Jest jednym z najważniejszych kompozytorów swojego pokolenia. Stroniąc od awangardy za wszelką cenę, potrafi włączyć elementy nowoczesnych technik kompozytorskich do własnego języka muzycznego, nadając mu rys nowoczesności. Zestawiając średniowieczne tradycje ze zdobyczami XX w., konsekwentnie tworzy muzykę oryginalną, a jednak zawsze przystępną nie tylko dla odbiorców, ale i wykonawców, którzy podkreślają wartość artystyczną utworów Twardowskiego, jak i wygodny zapis - zaznacza Maryla Zając z PWM.

Z okazji jubileuszu kompozytora wydawnictwo przygotowało 10 odcinków jego filmowych gawęd, w których będzie wspominał najważniejsze momenty swojego życia. Ich premierowe prezentacje będą się odbywały w co drugą środę, od 24 czerwca poczynając, na kanale PWM w serwisie YouTube.

Związana z PWM wytwórnia płytowa Anaklasis opublikuje jesienią bieżącego roku płytę "Songs and Sonnets", na której bas-baryton Tomasz Konieczny z towarzyszeniem pianisty Lecha Napierały wykona wybrane pieśni jubilata.

Wielką popularnością cieszą się utwory chóralne Twardowskiego. Te o charakterze sakralnym łączą ze sobą tradycje muzyczne Zachodu i Wschodu, wyrażane w chorale gregoriańskim i śpiewie bizantyjskim. Kompozytor równie dobrze czuje się jednak w tworzeniu utworów żartobliwych lub lirycznych. Wiele z nich wszystkich wykonują od lat chóry krakowskie, m.in. męski Krakowski Chór Akademicki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Akademicki Chór "Organum", Chór Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II "Psalmodia" i Chór Uniwersytetu Rolniczego.

- Z utworami Twardowskiego zetknąłem się na przełomie lat 70. i 80 ub. już wieku. Podziwiałem wraz z kolegami z chóru niezwykłą elastyczność twórczą w śpiewanych przez nas jego kompozycjach. Z jednej strony lekkość i jednocześnie zawadiackość w nowocześnie odczytanej pieśni ludowej "Była babuleńka", z drugiej - elegijność we współczesnej formie w zaczynającym się od słów "Pańska ręka mnie dotknęła" "Trenie XVII" do słów Jana Kochanowskiego - wspomina Andrzej Krzyżanowski, leśnik, chórzysta senior KChA UJ.

Chóry krakowskie biorą również udział w Festiwalu Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce, którego inicjatorem był R. Twardowski.

Szczególny, przyjazny stosunek łączy kompozytora z chórem Psalmodia, kierowanym przez prof. Włodzimierza Siedlika, który - według jubilata - "daje gwarancję znakomitego wykonawstwa i trafnej interpretacji". Zespół wykonuje od wielu lat liczne kompozycje sakralne Twardowskiego. Nagrał je m.in. na wydaną w 2014 r. płytę "Pater Noster - Otcze nasz". Znalazły się tam utwory inspirowane zachodnią i wschodnią tradycją muzyki liturgicznej. Jeden z nich - "Magnificat" - został zadedykowany Psalmodii na obchodzone w 2014 r. 25-lecie działalności zespołu. Utwory z płyty były prezentowane m.in. na koncertach w świątyniach krakowskich - greckokatolickiej cerkwi Podwyższenia Krzyża, kościele św. Józefa i bazylice Najświętszego Serca Jezusowego. W cerkwi Podwyższenia Krzyża odbyła się również próba otwarta z udziałem kompozytora.

Od wielu lat pojawia się on również każdej wiosny w Krakowie, by kierować jury Międzynarodowego Festiwalu Chóralnego "Cracovia Cantans".

Romuald Twardowski urodził się 17 czerwca 1930 r. w Wilnie. Nie opuścił go początkowo po wojnie. W latach 1952-1957 studiował fortepian i kompozycję w klasie Juliusa Juzeliunasa w Państwowym Konserwatorium Litewskiej SRR. W 1957 r. wyjechał do Warszawy. Tutaj w latach 1957-1960 kontynuował studia kompozycji u prof. Bolesława Woytowicza w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (obecnie Uniwersytet Muzyczny). W latach 60. wyjeżdżał także do Paryża pod kierunkiem Nadii Boulanger studiować tajniki chorału gregoriańskiego i polifonii średniowiecznej. W latach 1972-2008 był profesorem w swojej macierzystej uczelni warszawskiej.

Jest laureatem wielu konkursów kompozytorskich. Wśród jego kompozycji są m.in. utwory instrumentalne i wokalne, w tym suity, dzieła kameralne, opery, pieśni chóralne i solowe. Wśród utworów religijnych warto wspomnieć m.in. "Jezu, ufam Tobie. Misterium o Miłosierdziu Bożym".