Nie żyje Aleksandra Szemioth
Prezes krakowskiego oddziału Związku Sybiraków zmarła 4 stycznia, mając 84 lata. Przez kilkadziesiąt lat zajmowała się gromadzeniem i upowszechnianiem materiałów na temat Polaków zesłanych przez władze sowieckie do Kazachstanu i na Syberię.
Aleksandra Szemioth urodziła się na północno-wschodnich krańcach Wileńszczyzny. Po 17 września 1939 r. tereny te zajęła Armia Czerwona. Mała Ola wraz z matką i trzema siostrami została w 1940 r. wywieziona do Kazachstanu. Do Polski wróciły w 1946 roku.
W 1989 r. A. Szemioth uczestniczyła w pracach związanych z powołaniem Związku Sybiraków w Krakowie, a od 2011 r. była prezesem krakowskiego oddziału. Gromadziła zbiory archiwalne, prowadziła prelekcje, dzięki niej opublikowano m.in. kilkanaście tomów wspomnień zesłańców i więźniów sowieckich. W 2017 r. została uhonorowana nagrodą Świadek Historii, przyznawaną przez Instytut Pamięci Narodowej.
Do końca życia nie lubiła wspominać tego, co stało się w kwietniu 1940 roku. W pamięć 4-letniej wówczas Oli wryły się jednak głęboko łomotanie do drzwi domu, przerażenie na widok sowieckich żołnierzy z bagnetami, a potem dramatyczna podróż z mamą i trzema siostrami na zsyłkę do północnego Kazachstanu. Były tam 6 lat. "Tego nie da się jednak zapomnieć. To strach, obawa i głód, nieustanny głód. No i step, który nie ma krańca, po horyzont" - wspominała po latach w rozmowie z GN.
Owocem wieloletnich prac kierowanej przez nią Komisji Historycznej oddziału krakowskiego Związku Sybiraków było 15 tomów wspomnień z cyklu "Tak było... Sybiracy". "Namawialiśmy przy każdej okazji członków naszego związku do spisywania wspomnień z okresu ich deportowania przez władze sowieckie i pobytu na zesłaniu i w łagrach. Zaczęli pisać i przynosić. Gdy te rękopisy zajmowały już pół szafy, uznałam, że są tam mało użyteczne i czas je wydawać. Opracowane naukowo i wydawane w kolejnych tomach serii są przejmującymi świadectwami doświadczeń zesłańczych i jednocześnie cennymi źródłami dla historyków" - wspominała A. Szemioth.
