Kupione przez właścicieli galerii malowidło zostało po sprowadzeniu do Krakowa poddane konserwacji przez Iwonę Martynowicz. - W rezultacie naszym oczom ukazał się wspaniały obraz, olśniewający grą kolorów, doskonale zachowany. Niebo z zielonego stało się niebieskie, układ świateł zmienił orientację, a brokaty, strzyżone aksamity i jedwabie zabłysły pełnią urody - mówi historyk i krytyk sztuki Jan Michalski, przedstawiciel galerii. - Odkrycia konserwatorskie i wstępne badania naukowe przeprowadzone w ciągu ostatnich miesięcy wykazały, że autorem obrazu jest V. Carpaccio wraz z osobami ze swojego warsztatu - dodaje J. Michalski. Identyfikacja dzieła stała się światową sensacją wśród muzealników, gdyż obrazy Carpaccia (1465- 1526) bardzo rzadko spotyka się w zbiorach muzealnych.

Był on wybitnym przedstawicielem tzw. szkoły weneckiej włoskiego malarstwa renesansowego. W obrazy przedstawiające świętych, malowane na przełomie XV i XVI w. dla weneckich bractw religijnych, tzw. scuoli, wplatał także sceny ze współczesnej mu Wenecji. Tak było także w przypadku malowidła przedstawiającego cud św. Tryfona, opisany w "Złotej legendzie" Jakuba de Voragine. Święty, zawezwany przez cesarza rzymskiego Gordiana III, miał wypędzić demona z jego córki Gordiany. - Działo się to w III w. n.e. na dworze cesarskim w małoazjatyckiej Nicei, w obecności przedstawicieli wielu narodów: Arabów, Turków, Egipcjan, Słowian, Etiopów, Persów, Greków - opowiada J. Michalski. - Przy okazji przedstawienia wątku chrześcijańskiego ukazano portret zbiorowy środowiska związanego z bractwem Dalmatyńczyków, na którego zamówienie powstał obraz - dodaje przedstawiciel galerii.  Na obrazie wśród postaci historycznych malarz przedstawił także współczesne mu postacie patrycjuszy weneckich oraz kupców dalmatyńskich. - Dzisiaj powiedzielibyśmy, że to fotografia zbiorowa - mówi J. Michalski.

Badacze przypuszczają, że "Cud św. Tryfona", namalowany jesienią 1506 r., może pochodzić z budynku Scuoli Dalmata di San Giorgio e Trifone, nazywanej Scuolą di San Giorgio degli Schiavoni, czyli bractwem Słowian. - Prawdopodobnie nasz obraz wywieziono do Francji w czasie okupacji napoleońskiej i masowego rabunku weneckich dzieł sztuki w latach 1806-1807 - informuje J. Michalski. 

Prezentacja obrazu Carpaccia oznacza zmianę charakteru działania Galerii "Zderzak". Założona w 1985 r. przez Martę Tarabułę, historyka sztuki, była przez wiele lat miejscem prezentacji polskiej sztuki współczesnej. Teraz stanie się tzw. kunstkamerą. Tym mianem określano prywatne zbiory z dawnych wieków, gdzie - prócz dzieł sztuki - były także rozmaite osobliwości, np. muszle czy rogi mitycznego jednorożca.

"Cud św. Tryfona" będzie można oglądać od 12 października do 5 marca 2022 r., od wtorku do soboty, w godz. 12-17, w siedzibie Galerii "Zderzak" (Kraków, ul. Słowackiego 58/10). Wizyty wyłącznie po wcześniejszym telefonicznym umówieniu pod numerem: (12) 257 56 34.