Kraków. Nie żyje Anna Lutosławska-Jaworska

Była aktorką i reżyserem. - Odeszła kolejna legenda sceny krakowskiej. Była wybitną aktorką, która wypracowała swój własny styl. Nazywałem ją "krakowską Eichlerówną". Bożena Frankowska, autorka wydanej niedawno monografii aktorki, nie zawahała się określić jej mianem "współczesnej Modrzejewskiej". Anna Lutosławska grała zresztą 13 grudnia 1980 r. w Teatrze im. Słowackiego rolę wzorowanej na Modrzejewskiej Pani Heleny w czasie światowej prapremiery sztuki Karola Wojtyły "Brat naszego Boga" w reżyserii Krystyny Skuszanki - przypomina Dariusz Domański, krakowski znawca teatru. - Wspomniała kiedyś, że "w teatrze to jest najważniejsze - wzruszać, bawić, mieć oddźwięk u widzów, pozostać w pamięci". Wszystko to stało się jej udziałem. W historii na pewno pozostaną jej dwie wybitne role w Teatrze im. Słowackiego - Grusza w "Kaukaskim kredowym kole" Bertolda Brechta w inscenizacji Ireny Babel (1954) i Róża w wyreżyserowanym przez siebie monodramie "Cudzoziemka" według powieści Marii Kuncewiczowej (1977). Była do końca życia sprawna intelektualnie. Jeszcze 15 maja br. wzięła wraz z Franciszkiem Pieczką aktywny udział  spotkaniu w nowohuckim Teatrze Ludowym z okazji 100. urodzin Józefa Szajny. Pod kierunkiem tego wizjonera teatru grała w Ludowym u boku Pieczki - dodaje D. Domański.

Urodziła się 18 lipca 1928 r. w Krakowie, w rodzinie Sławy i Zygmunta Redlichów. W domu panowała atmosfera artystyczna. Matka była malarką, ojciec zaś grywał w teatrze amatorskim. W marcu 1945 r. niespełna 17-letnia Anna Redlichówna stała się słuchaczką kursów aktorskich w Studiu przy Starym Teatrze. Uczyli ją tutaj wybitni ludzie teatru, m.in. Maria Billiżanka, Maria Dulęba i Juliusz Osterwa. Współkoleżankami i kolegami byli zaś m.in. Marta Stebnicka, Halina Mikołajska, Wiktor Sadecki, Tadeusz Łomnicki Nauczyła się  m.in. solidnej recytacji poezji. Występowała w "Wesołej Gromadce", stworzonej przez Biliżankę (1945-1946), potem m.in. w Teatrze im. Słowackiego (1954-1957, 1972-1981) i w Teatrze Ludowym w Nowej Hucie (1957-1965). W latach 1974-1981 wykładała w krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej. Uczyła tam m.in. późniejszego aktora Rafała Jędrzejczyka.

Występowała z licznymi monodramami. W listopadzie 2013 r. wyreżyserowała przedstawione w kościele św. Floriana misterium paraliturgiczne "Christus Rex". Opracował je w 1951 r. i wystawił ze studentami w tej świątyni ks. Wojtyła, ówczesny duszpasterz akademicki. "Karol Wojtyła zaprosił do »grania« studentów Politechniki Krakowskiej. I ja poszłam tym tropem. Nie zaprosiłam zawodowych aktorów, ale studentów z Ignatianum, którzy przedstawiają postacie z Ewangelii. Jest też 12 osób ze scholi jezuickiej, pięknie śpiewających" - mówiła wówczas A. Lutosławska-Jaworska.

Aktorka występowała także w filmach, spektaklach telewizyjnych i słuchowiskach radiowych. Starsi widzowie pamiętają ją m.in. z roli Nauczycielki w 2. odcinku serialu "Czterej pancerni i pies" (1966), młodsi zaś z seriali, m.in. "Lekarze" (2014) i "Pierwsza miłość" (2004-2022).

W 2014 r. została uhonorowana Nagrodą im. Ireny Solskiej, która jest przyznawana przez zarząd polskiej sekcji Klubu Krytyki Teatralnej, "za całokształt dorobku artystycznego, z myślą o wyróżnieniu wybitnych polskich aktorek, których twórczość wywarła znaczący wpływ na rozkwit sztuki aktorskiej".

"Dorobek artystyczny, pedagogiczny i literacki Anny Lutosławskiej stawia ją w rzędzie najwybitniejszych artystek teatru, które łączyły aktywną obecność na scenie z pasjami pedagogicznymi, misją społeczną i darem utrwalania swoich obserwacji słowem - najświeższym dowodem tej zdolności jest wydana w tym roku książka wspomnieniowa »Skojarzenia zapisane w brulionie«" - napisano w uzasadnieniu.

  Kraków 2013, kościół św. Floriana. Anna Lutosławska-Jaworska wyreżyserowała tu misterium paraliturgiczne "Christus Rex", przygotowane i wystawione w tej świątyni kiedyś przez ks. Karola Wojtyłę, ówczesnego duszpasterza akademickiego. Grzegorz Kozakiewicz