Nowy numer 17/2024 Archiwum

Upamiętniono obrońcę Lwowa

Na cmentarzu w podkrakowskiej Luborzycy poświęcono 19 listopada nowy nagrobek na mogile Artura Schroedera (1881-1934), obrońcy Lwowa w 1918 i 1920 r., prozaika, poety, publicysty, krytyka teatralnego, związanego z życiem kulturalnym Lwowa i Krakowa.

Uroczystość, w której wziął udział m.in. Antoni Starowieyski, prawnuk A. Schroedera, została poprzedzona Mszą św. w kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego odprawioną przez proboszcza parafii luborzyckiej ks.Tadeusza Majchra.  Postać literata i żołnierza przedstawił w kościele naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa dr Maciej Korkuć. Po poświęceniu z kolei odbyło się spotkanie w hotelu Nowy Dwór w Goszycach, podczas którego przypomniano postać Schroedera.

Wykonanie nowego nagrobka sfinansował krakowski oddział Instytutu Pamięci Narodowej, bo grób literata i żołnierza został wpisany do prowadzonej przez IPN ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Teraz opiekę nad mogiłą przejmie Szkoła Podstawowa im. 600-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego w Luborzycy.

Artur Schroeder urodził się 13 czerwca 1881 r. w Przemyślu. Po nauce w gimnazjach Tarnowa, Krakowa i Rzeszowa studiował polonistykę, germanistykę, filozofię oraz historię sztuki na uniwersytetach w Krakowie, Wiedniu, Berlinie, Dreźnie, Lipsku i Monachium. Po ukończeniu studiów był krótko nauczycielem gimnazjalnym we Lwowie, a następnie redagował działy teatralne i artystyczno-literackie w "Gazecie Narodowej" i "Gazecie Lwowskiej". W czasie I wojny światowej był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej. W listopadzie 1918 r. wstąpił na ochotnika do oddziałów polskich walczących z Ukraińcami o Lwów. Redagował wówczas czasopismo "Pobudka", które relacjonowało walki w mieście. W 1919 r. opublikował wielokrotnie potem wznawiany tom opowiadań "Orlęta", przedstawiający bohaterów walk polsko-ukraińskich.

Jako żołnierz II szwadronu jazdy w oddziale wydzielonym Armii Ochotniczej pod dowództwem mjr. Romana Abrahama wziął udział w 1920 r. w wojnie polsko-bolszewickiej. Został ciężko ranny w sierpniu 1920 r. w słynnej bitwie pod Zadwórzem, zwanej polskimi Termopilami, w trakcie której żołnierze bolszewiccy zabili większość żołnierzy polskich, broniących dostępu do Lwowa. Za dzielność w walce oraz udział w działaniach niepodległościowych był odznaczony czterokrotnie Krzyżem Walecznych, Krzyżem Obrony Lwowa oraz Krzyżem Niepodległości.

Po wyleczeniu z ran kontynuował we Lwowie działalność literacką i teatralną. W latach 1921-1925 pracował jako kierownik literacki teatrów miejskich we Lwowie. W 1927 r. przeprowadził się do Krakowa i został sekretarzem Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, publikował w gazetach krakowskich i występował w Polskim Radiu. Pozostawił w dorobku literackim i publicystycznym kilkanaście książek i bardzo wiele artykułów. Od 1933 r. działał również w Krakowskim Kole Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej. Został także radnym miejskim.

Pod wpływem oskarżeń o malwersacje finansowe w TPSP, które się potem nie potwierdziły, 16 kwietnia 1934 r. targnął się na swoje życie. Został pochowany na koszt władz miejskich Krakowa na cmentarzu parafialnym w Luborzycy. Pogrzeb miał uroczysty charakter. Wzięli w nim udział m.in. ówczesny wojewoda krakowski Mikołaj Kwaśniewski oraz kompania honorowa Wojska Polskiego. W 1980 r. obok męża spoczęła jego żona Zofia z Zarzyckich, pracująca po wojnie w redakcji "Tygodnika Powszechnego".

Upamiętniono obrońcę Lwowa   Fotografia Artura Schroedera z archiwum "Ilustrowanego Kuriera Codziennego" w Krakowie. Narodowe Archiwum Cyfrowe

 

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Zapisane na później

Pobieranie listy