Mistrz z Norymbergi tworzył ołtarz w latach 1477-1489. W skład dzieła wchodzi ponad 200 figur wykonanych z drewna lipowego oraz kilkanaście płaskorzeźb. Owo znajdujące się w kościele Mariackim arcydzieło sztuki zwane ołtarzem Wita Stwosza, ołtarzem Mariackim lub Zaśnięcia i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych obiektów dziedzictwa kulturowego Krakowa. Teraz poświęcono mu bogato ilustrowaną, ponad 400-stronicową książkę "Ołtarz Wita Stwosza w kościele Mariackim w Krakowie". - Inspiracją był dla nas poświęcony ołtarzowi album pod redakcją ks. Szczęsnego Detloffa "Wit Stwosz. Ołtarz krakowski", wydany w 1951 roku. Teraz miłośnicy dziejów Krakowa i naszej świątyni, przewodnicy i turyści zyskali dzieło ukazujące aktualny stan wiedzy. Książkę opublikowaliśmy w naszym Wydawnictwie Mariackim, m.in. dzięki finansowemu wsparciu dobrodziejów, w dwóch wersjach językowych - polskiej i angielskiej - mówi ks. Dariusz Raś, archiprezbiter bazyliki Mariackiej.

Autorem tekstu jest prof. Paweł Pencakowski, historyk sztuki z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Czy kolejna publikacja o ołtarzu Mariackim Wita Stwosza była konieczna wobec tego, że ukazało się już ich wiele? - Po pierwsze - nakłady tych publikacji są już dawno wyczerpane. Po drugie - nasza książka została napisana po najnowszej konserwacji ołtarza z lat 2015-2021 pod kierunkiem Jarosława Adamowicza, w której brałem udział jako konsultant, zawiera więc nowe ustalenia, nowe oświetlenie tego pięknego dzieła sztuki wiążącego się od wieków z pobożnością krakowian. Ja prowadziłem badania m.in. w archiwum parafii Mariackiej. W rezultacie pojawiło się wiele informacji, pozornie drobnych, ale po zsumowaniu ich i ustawieniu w ciągi problemowe przyczyniły się one do skonstruowania nowego obrazu wiedzy na temat ołtarza. Starałem się zaprezentować XV-wieczny Kraków, sztukę w epoce Stwosza, ołtarze tej epoki i przedstawić na tym tle ołtarz Mariacki. Materiały zbierałem od wielu lat, gdyż ostatnia konserwacja była już trzecią z kolei, której byłem świadkiem - mówi prof. Pencakowski.

Ok. 270 zawartych w książce fotografii Pawła Gąsiora da z kolei czytelnikom możność zobaczenia szczegółów ołtarza, których nie mogliby zobaczyć z oddalenia, odwiedzając świątynię Mariacką. - Ja zaś mogłem je zobaczyć i sfotografować z bliska w czasie, gdy prowadziłem prace dokumentacyjne podczas ostatniej konserwacji ołtarza. Była to okazja do fotografowania tego dzieła i jego szczegółów z nietypowych perspektyw, m.in. z rusztowań, perspektyw niemożliwych do uzyskania z poziomu kościelnej posadzki - mówi fotograf.

Książka jest trzecią z kolei najnowszą publikacją na temat ołtarza i świątyni Mariackiej po wielkiej księdze "Jako serce pośrodku ciała... Kultura artystyczna kościoła Mariackiego w Krakowie" (2021) oraz przedstawianej niedawno w "Gościu Krakowskim" medioznawczej książce naukowej ks. Rasia "Prasa - Historia - Jakość. Studium metodologiczno-badawcze na temat publikacji prasowych wokół ołtarza Wita Stwosza w XIX, XX i XXI wieku" (2024). Wcześniej ukazały się zaś bardzo wartościowe książki prof. Stanisława Waltosia, prawnika, byłego dyrektora Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego - "Grabież ołtarza Wita Stwosza" (2015) i dr Agaty Wolskiej, kierującej przez wiele lat archiwum parafii Mariackiej - "Zagrabiony, odzyskany. Historia powrotu ołtarza Mariackiego do Krakowa" (2020).

  Po konserwacji w latach 2015-2021 ołtarz Wita Stwosza odzyskał dawny blask. Bogdan Gancarz /Foto Gość