Przywykliśmy traktować Lwów jako miasto polskie zrabowane przez Związek Radziecki w wyniku drugiej wojny światowej. Tymczasem przedwojenna społeczność lwowska była wielowarstwowa. Jej obraz w sztuce pokazano na wystawie "Lwowianki", którą od dziś można oglądać w Muzeum Narodowym.
Polacy, Ukraińcy i Żydzi, oprócz innych mniej licznych mniejszości, to główne jak się to mówiło w miedzywojniu „żywioły narodowe”, tworzące wówczas oblicze tego miasta.
Lwów był ważnym ośrodkiem kultury, z czego w teraźniejszej świadomości pozostał głównie Uniwersytet Jana Kazimierza i "Wesoła Lwowska Fala". Wystawa "Lwowianki" w Muzeum Narodowym pokazuje, że w mieście kwitła też awangardowa sztuka modernistyczna, uprawiana z sukcesem także przez kobiety, co nie było w tych czasach regułą. I o nich właśnie jest ta wystawa. - Pokazujemy zupełnie nowe oblicze Lwowa artystycznego w czasach modernizmu, przede wszystkim w okresie międzywojennym. Pokazujemy miasto, które wydaje się, że jest nam znane i bardzo bliskie, a na wystawie oglądamy jego nowe oblicze, zupełnie nieoczekiwane - powiedział prof. Andrzej Szczerski, dyrektor MNK.
Zaprezentowano, choć w skromnym wyborze, ogromny wachlarz możliwości twórczych artystek lwowskich w różnych dziedzinach sztuki. Wśród piętnastu kobiet, o których mówi wystawa, są oczywiście malarki, rzeźbiarki, fotografki (jak słynna Joanna Mierzecka, autorka genialnych zdjęć rąk robotników zdeformowanych pracą), a nawet utalentowana operatorka filmowa Zofia Jabłońska, imponującą niecodziennym opanowaniem warsztatu, tym bardziej znaczącym, gdy pamiętamy o niskiej jakości ówczesnego sprzętu.
Cień nadchodzącej wojny jest wyraźnie widoczny przynajmniej w niektórych prezentowanych pracach, na przykład w kolażu Margit Sielskiej "My nie chcemy wojny" z lat 30. XX w. wykorzystującym katolicką symbolikę religijną. Obraz łatwo daje się wpasować w obecny kontekst historyczny, w którym na dachy Lwowa lecą wystrzeliwane przez Moskali pociski.
Kuratorem wystawy jest Andrij Bojarow. Ekspozycję będzie można oglądać do 1 marca 2026 roku w ramach Galerii Sztuki Polskiej XX + XXI wieku na II piętrze Gmachu Głównego MNK (al. 3 Maja 1).