Lipa Amelii Dunin przejdź do galerii
Na krakowskich Plantach posadzono dziś lipę drobnolistną upamiętniającą najstarszą przewodniczkę po Krakowie. Amelia Dunin przez 70 lat oprowadzała po mieście grupy polskie i francuskojęzyczne.
Wywodziła się z rodziny ziemiańskiej z powiatu miechowskiego. Urodziła się 21 marca 1928 r. jako hrabianka Amelia Maria Bernadetta Dąmbska z Dąbia herbu Godziemba. Na świat przyszła w Poznaniu, jej matka Antonina pochodziła ze znanej wielkopolskiej rodziny Żychlińskich.
Podczas wojny jej ojciec Adolf Dąmbski, właściciel majątku Kalina Wielka, udzielał w ramach zrzeszającej ziemian paramilitarnej organizacji "Tarcza-Uprawa" dużego wsparcia materialnego Armii Krajowej. W 1945 r. został aresztowany przez NKWD i zesłany do pracy przymusowej w Donbasie, skąd schorowany wrócił w 1947 roku.
Tymczasem żona wraz z córką Amelią, która w czasie okupacji niemieckiej uczęszczała do krakowskiej szkoły sióstr urszulanek przy ul. Starowiślnej, zostały wygnane z majątku. Osiedliły się w Krakowie. Amelia zarabiała na utrzymanie rodziny m.in. jako kelnerka. Dla władz komunistycznych była "obca klasowo".
W 1950 r. została przewodniczką PTTK. Zawsze starała się o uczciwe przedstawianie historii Krakowa i Polski. Jako członkini Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego współpracowała z Instytutem Pamięci Narodowej, opowiadając młodzieży m.in. o tradycjach ziemiaństwa polskiego. Przewodnikiem był także jej mąż Józef Ludwik Stanisław hrabia Dunin ze Skrzynna herbu Łabędź (1894-1980), kpt. rez. Wojska Polskiego. Pobrali się w 1961 roku.
Wychowana w tradycji miłości bliźniego, współpracowała z bł. Hanną Chrzanowską w działaniach opiekuńczych wobec ubogich i chorych.
Amelia Dunin została w 2018 r. uhonorowana przez Instytut Pamięci Narodowej tytułem "Świadka Historii". Jesienią ub. roku otrzymała prestiżową Nagrodę im. Klemensa Bąkowskiego, przyznawaną przez Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, za zasługi naukowe i działania na rzecz królewskiego miasta. Jej patron Klemens Bąkowski (1860-1938) był adwokatem, w 1896 r. współzałożycielem TMHiZK, któremu zapisał w testamencie Kamienicę Krauzowską przy ul. św. Jana 12. Był autorem licznych publikacji poświęconych przeszłości Krakowa. Nagrodę otrzymali do tej pory m.in. bp prof. Grzegorz Ryś, prof. Jan Ostrowski i prof. Andrzej Chwalba.
Pani Amelia zadysponowała, że wszystkie dokumenty rodzinne zostaną po jej śmierci przekazane w depozyt do Archiwum Ziemiańskiego, tworzonego w Krakowie przy Fundacji im. Zofii i Jana Włodków.
Czytaj także:
